Cenne dokumenty trafiły do białostockiego IPN-u

Fot: IPN

Jeden z dokumentów przekazanych Instytutowi Pamięci Narodowej

Przekazane dokumenty dotyczą organizacji "Polska Niepodległa".

- Jest ich kilkanaście, ale biorąc pod uwagę fakt, że są to jedyne archiwalia dotyczące tej organizacji w białostockich archiwach – są one bardzo cenne. Zostały przekazane w końcu czerwca Stowarzyszeniu przez anonimowego darczyńcę z Białegostoku, właściciela drewnianego budynku mieszkalnego przeznaczonego do rozbiórki - poinformował Tomasz Danilecki z białostockiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.

Przekazane dokumenty to 2 rozkazy organizacyjne i 3 nominacyjne komendanta Okręgu VII (Białostockiego) organizacji Polska Niepodległa – Antoniego Burzyńskiego "Okszę" oraz drukowane w Warszawie wydawnictwo podziemne "Jutro. Tygodnik Organizacji Polska Niepodległa". Wszystkie dokumenty, a także gazetka pochodzą z lipca 1943 r.

Polska Niepodległa była organizacją konspiracyjną działającą w całej okupowanej Polsce. Została powołana do życia z inicjatywy Jerzego Sulińskiego "Zawiszy", jej pierwszego komendanta, 1 listopada 1939 r. w Warszawie. Deklarowała się jako "organizacja bojowa, apolityczna, grupująca w swych szeregach tych wszystkich Polaków, którzy pragną poświęcić swe życie dla odzyskania Niepodległej Ojczyzny". W jej ramach prowadzono działalność szkoleniową, sabotażowo-dywersyjną oraz propagandową. Największym osiągnięciem organizacji na tym ostatnim polu był druk własnych gazetek konspiracyjnych – tygodnika "Jutro" oraz miesięcznika "Głos Wolny, Wolność Ubezpieczający".

Na terenie kraju utworzono osiem okręgów organizacji. Okręg VII (Białostocki) nosił kryptonim "Stoczek" i powstał 19 maja 1942 r. Pierwszym jego komendantem został kapral Antoni Burzyński "Oksza" – kolejarz (pracował na dworcu w Białymstoku). Początkowo właśnie spośród kolejarzy organizacja pozyskała wielu żołnierzy. W maju 1944 r. scaliła się z Okręgiem Białostockim AK.

Rozkazodawstwo i działalność Komendy Okręgu VII (Białostockiego) Polski Niepodległej pozostają dotychczas w zasadzie nieznane. Przekazane dokumenty, choć nieliczne, są więc wyjątkowo cenne dla badań nad polskim podziemiem na Białostocczyźnie w okresie II wojny światowej - podsumował Danilecki.