Coraz więcej bezpłatnych leków dla seniorów

Fot: pixabay.com

Bezpłatne leki a potrzeby seniorów

Dzięki programowi "Leki 75+" poprawił się dostęp seniorów do produktów leczniczych. NIK ma jednak wątpliwości co do tworzenia wykazu darmowych produktów.

"Nie wiadomo, czy w sposób optymalny odpowiada on potrzebom seniorów. W Ministerstwie Zdrowia nie wypracowano bowiem systemowego podejścia, które gwarantowałoby jednolity i przejrzysty sposób doboru produktów przysługujących bezpłatnie osobom, które ukończyły 75. rok życia" - czytamy na stronie Najwyższej Izby Kontroli.

Poprawa dostępu osób starszych do farmakoterapii

Celem wprowadzonego 1 września 2016 r. programu "Leki 75+" miała być poprawa dostępu osób starszych do farmakoterapii. Program zakładał zapewnienie osobom, które ukończyły 75. rok życia, bezpłatnego dostępu do leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Minister Zdrowia zobowiązany został do ogłaszania listy bezpłatnych produktów dla seniorów co dwa miesiące.

Aktualnie limit wydatków na program z budżetu państwa na lata 2016-2025 określono na poziomie ok. 8,3 mld zł, przy założeniu wzrostu środków na ten cel w każdym kolejnym roku.

Refundacja na zasadach ogólnych

W wykazach bezpłatnych leków dla seniorów są tylko te objęte refundacją na zasadach ogólnych. Seniorzy mogą odbierać bezpłatne leki tylko na podstawie recept oznaczonych kodem "S", do których wystawienia uprawnieni są przede wszystkim lekarze podstawowej opieki zdrowotnej.

Jak podaje NIK, na wykluczenie z tego grona lekarzy specjalistów zwracały uwagę zarówno podmioty lecznicze, jak i część środowiska medycznego, wskazując, że zawężenie kręgu osób uprawnionych do wystawiania bezpłatnych recept może powodować problemy seniorów z dostępem do darmowych produktów.

- Ministerstwo Zdrowia, jeszcze na etapie konsultacji publicznych ustawy, tłumaczyło, że jest świadome tego, iż to ograniczenie niesie za sobą konieczność dodatkowej wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Przyjęte rozwiązanie miało przeciwdziałać zjawisku polipragmazji, czyli przyjmowania przez pacjenta jednocześnie zbyt wielu leków, między którymi mogą zachodzić niepożądane interakcje - informuje Najwyższa Izba Kontroli.

NIK ocenia, że wprowadzenie programu "Leki 75+" poprawiło dostęp seniorów do produktów leczniczych. W ich budżetach domowych spadły wydatki na leki. W 2017 r. seniorzy wydali na leki refundowane mniej niż w 2015 r., gdy program jeszcze nie działał.

Jednak pomimo korzyści, jakie przyniosło osobom w podeszłym wieku wprowadzenie programu "Leki 75+", to zdaniem NIK, nie można jednoznacznie stwierdzić, czy potrzeby seniorów, poprzez odpowiedni dobór produktów na listę leków bezpłatnych, uwzględniono w sposób optymalny. W Ministerstwie Zdrowia nie wypracowano systemowego podejścia gwarantującego jednolity i przejrzysty, a także zgodny z powszechnie obowiązującymi przepisami sposób doboru produktów przysługujących bezpłatnie seniorom.