Dawno temu nad Białką. Nieznane fakty z życia ul. Sienkiewicza

Gdzie mieszkali Żydzi?

Na początku XIX wieku wygląd ulicy uległ dużej zmianie - ciekawym był szczególnie podział mieszkańców, po stronie od kamienicy dworskiej (dzisiejszej Astorii) mieszkali niemal wyłącznie chrześcijanie. Po drugiej stronie dzisiejszej ulicy Sienkiewicza właścicielami domów byli w głównej mierze Żydzi. Przed rokiem 1915 tę ulicę upodobali sobie szczególnie bankierzy - na dziewięć utworzonych kantorów siedem ulokowało się właśnie tutaj. Ulica zaczęła tętnić życiem, a to zachęciło władze miejskie do jej modernizacji. Po poszerzeniu drogi mogli przechadzać się aleją spacerową obsadzaną rzędami drzew i odgrodzoną od jezdni drewnianymi barierami. W latach przedwojennych ta nieistniejąca dziś aleja była ulubionym miejscem spacerowiczów. To tu licznie prosperowały sklepiki, banki, urzędy czy popularny niegdyś kinoteatr Apollo.

Zamach bombowy

Kamienica z numerem 14, w której dziś mieści się Akademia Teatralna, była dawniej domem czynszowym, w którym lokale wynajmowali znani białostoccy lekarze, wyżsi oficerowie, na dole natomiast ulokowały się lokale usługowe. Można tu było zakupić eleganckie płaszcze damskie, zegarki i srebro, ponadto w budynku prosperowało towarzystwo na wypadek pożaru i śmierci Kotwica. To właśnie przed tą kamienicą przed wojną dokonano zamachu bombowego, w którego wyniku ciężko ranny został białostocki policmajster Polenkin. Młodociani sprawcy ataku terrorystycznego uciekli.

Barwne życie ulicy przerwał wybuch II wojny światowej. Kolejno zmieniano jej nazwę - Rosjanie chcieli, by była to ulica Lenina, Niemcy przemianowali ją potem na Ericha Kocha. W 1947 roku nazwę zmieniono na politycznie słuszną 1 maja, dopiero w 1956 roku ostatecznie zatwierdzono jej nowego patrona - Henryka Sienkiewicza.