Oko w oko. Czy dieta "cud" istnieje? MŻ - czyli "mniej żreć" to najlepszy sposób na odchudzanie? [WYWIAD]

Fot: Centrum Dietetyki Stosowanej

Z czym kojarzy Wam się słowo FIT?

Słowo FIT kojarzy nam się z nadużyciami przemysłu spożywczego, który pod pozorem produktów niskokalorycznych próbuje sprzedać nam żywność, która raczej nie sprzyja odchudzaniu. Fit może bowiem kojarzyć się z produktem "light", a więc z produktem o obniżonej wartości kalorycznej, przy czym nie zawsze tak jest. Produkty FIT, w domyśle Fitness, co do zasady powinny być przeznaczone dla osób wykazujących dużą aktywność fizyczną (tzw. tryb życia fitness).

Takie osoby mają zwiększone potrzeby energetyczne oraz większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze (białka, tłuszcze, węglowodany). W takim przypadku produkty FIT na pewno nie pomogą w odchudzaniu.

Fit jest w modzie?

Na pewno tak. Fit rozumiany jako zdrowy styl życia z pewnością zyskuje na popularności, co doskonale obrazuje rosnąca liczba pacjentów naszej poradni.

Coraz więcej osób zaczyna prowadzić zdrowszy tryb życia, z czego to się bierze?

Istnieje szereg wydarzeń sportowych, które popularyzują aktywność fizyczną i zdrowy styl życia wśród społeczeństwa, zachęcając do aktywności całe rodziny. Choćby na Podlasiu mamy świetne imprezy: Białystok Biega, Maratony Kresowe etc. Aktualnie dostępnych jest wiele ciekawych form aktywności fizycznej, dlatego każdy może znaleźć coś dla siebie.

Dobry moment na rozpoczęcie diety to?

Możemy powiedzieć żartobliwie, że najlepszy moment na rozpoczęcie diety to "jutro" albo poniedziałek. Jednak tak naprawdę każdy dzień jest dobry. Najlepiej rozpocząć przestawianie się na zdrowe odżywianie w momencie, gdy mamy przez 2–3 dni odrobinę więcej wolnego czasu (np. w weekend). Wówczas będziemy mogli bardziej skupić się na wprowadzaniu zasad zdrowego żywienia w życie.

Dieta "cud" istnieje?

Istnieje lub nie, w zależności od tego, co ma być tym wymarzonym cudem. Jeśli na przykład chcę stracić 5kg w tydzień nie zwracając uwagi na konsekwencje zdrowotne, to z pewnością znajdę taką, która ten cud sprawi. Jednak w fizjologii człowieka cudów nie ma, jest za to przykra konsekwencja szybkiego odchudzania w postaci efektu "jojo". Na pytanie o najlepszą dietę zazwyczaj odpowiadamy, że jest to taka dieta, którą jesteśmy w stanie bez problemu realizować przez całe życie. Jeśli komuś odpowiadają zasady diety wegetariańskiej, rozdzielnej czy diety DASH, czyli pełnowartościowych diet mogących pomóc w redukcji masy ciała, to możemy je polecić. Natomiast w naszej poradni łączymy zalety różnych diet mających podstawy naukowe, dostosowując je do wymagań konkretnego pacjenta. Taka powinna być rola dietetyka. Cudowną metodą odchudzania jest bowiem stosowanie zasad zdrowego żywienia, w które wiele osób nie chce uwierzyć. Panuje wśród nich przekonanie, że im dziwniejsze zasady realizacji diety i dziwniejsze produkty są w niej zawarte, tym lepszy będzie efekt. Stąd wybierają bzdurne diety zgodne z grupą krwi lub numerem buta, a nie chcą uwierzyć w cudowną moc zdrowego odżywiania.

MŻ - czyli "mniej żreć" to najlepszy sposób na odchudzanie?

Po części tak – jeśli mówimy o sensowności ograniczania porcji produktów wysokokalorycznych. Bezsensem natomiast jest ograniczanie produktów o tzw. "niskiej gęstości energetycznej", ponieważ nie odpowiadają one za otyłość. Powinniśmy więc ograniczać produkty wysokokaloryczne, natomiast niskokaloryczne wręcz przeciwnie – powinniśmy spożywać ich więcej niż dotychczas. Dzięki temu masa ciała będzie spadać, a my nie będziemy odczuwać głodu.

Czy często w swojej pracy spotykacie się z efektem "jojo"?

Efekt "jojo" znamy w zasadzie tylko ze słyszenia. Pacjenci często opowiadają nam o niepowodzeniach w redukcji masy ciała, gdzie problem efektu "jojo" się pojawia. W ciągu 8 lat pracy przyjęliśmy ponad 4000 pacjentów i z pewnością wśród nich znajdą się osoby, które dotknął ten problem. Gdzie jest jego przyczyna? Przyczyną jest długotrwałe porzucenie zasad zdrowego odżywiania i postępowanie całkowicie wbrew zasadom wypracowanym w trakcie dietoterapii. W tej sytuacji efekt "jojo" fundujemy sobie na własne życzenie.

Co sądzicie o diecie Dukana?

Nie jest to żadną tajemnicą, że radykalnie ograniczając węglowodany zdecydowana większość z nas będzie szybko traciła masę ciała. Jednak nie ma żadnych badań, które potwierdzają większą skuteczność diet niskowęglowodanowych niż diet fizjologicznych już po rocznej obserwacji. Początkowy większy efekt wynika ze spadku wody, natomiast w ostatecznym rozrachunku mamy więcej szkód niż pożytku.

Wiadomo, że odpowiednie przygotowanie posiłków do swojej diety wymaga czasu, a czasem i "portfela", jest na to jakiś sposób?

Faktycznie, zdrowe odżywianie kojarzy się ze spożywaniem wyszukanych, drogich i trudno dostępnych produktów. Tak naprawdę jednak do stworzenia pełnowartościowej diety w zupełności wystarczą konwencjonalne produkty dostępne w każdym osiedlowym sklepie. Możemy na przykład łososia zastąpić makrelą, a polędwicę wołową szynką wieprzową – wartość odżywcza będzie podobna, a w portfelu zostanie nam spora suma pieniędzy. Jęczmień z Tybetu i algi morskie zostawmy szarlatanom.

Zdrowa i dobra dieta to...

Zdrowa dieta powinna być przede wszystkim urozmaicona, więc unikajmy monotonii! Urozmaicając dietę, minimalizujemy ryzyko zarówno niedoborów żywieniowych, jak i przyjmowania nadmiaru ewentualnych zanieczyszczeń mogących pojawić się w żywności.

I na koniec... Tortilla, Kebab, Pizza, Burger, który z nich wg. Was jest najmniej szkodliwym fast-foodem?

Z wymienionej czwórki raczej pizza jest najbardziej niebezpieczna dla masy ciała – składa się bowiem głównie z węglowodanów i tłuszczów. Jakość kotletów w burgerach ostatnio bardzo się poprawiła, obecnie burgery z prawdziwej wołowiny są już normą. Problemem może tutaj być jednak wielkość porcji – często sprzedawane są burgery ogromnych rozmiarów. To samo dotyczy kebabów – średni kebab o masie 400g to ok. 800 kcal. Dodatkowo jakość mięsa używanego do ich produkcji najczęściej pozostawia wiele do życzenia. Najlepiej w tym towarzystwie wypada chyba tortilla – jeśli użyty zostanie mały placek do tortilli (ok. 62g) oraz jako mięso pierś kurczaka, wówczas taki posiłek może mieć niecałe 500kcal. Możemy ją również własnoręcznie przygotować w domu, używając pełnoziarnistego placka do tortilli oraz sosu na bazie jogurtu. Czy więc fast foody mogą być zdrowe? Na pewno nikomu nie polecamy spożywania frytek lub smażonych na głębokim tłuszczu panierowanych kurczaków. Warto jednak czasem zapomnieć na chwilę o stereotypach, rozłożyć dany fast food na czynniki pierwsze i zastanowić się, czy faktycznie jest tak bardzo niezdrowy. Często bowiem może być bardziej wartościowy i mniej kaloryczny niż "domowy obiad" typu kartacze z mięsem polane tłuszczem czy panierowany kotlet, który po usmażeniu leżał w tłuszczu na patelni, oczekując aż dogotują się ziemniaki.