Pozytywne konsekwencje lockdownów?

Fot: Anna Kulikowska

23 kwietnia przypada Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. W takim dniu nie sposób pominąć informacji o stanie czytelnictwa w 2020 roku, Biblioteka Narodowa udostępniła wyniki badań, z których wynika, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy sięgaliśmy częściej po książki.

Ostrożny optymizm

"Na razie można ostrożnie mówić o powodach do optymizmu" - czytamy w raporcie. Na pytanie o czytanie w całości lub fragmencie co najmniej jednej książki w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie twierdząco odpowiedziało 42% respondentów. Jest to widoczny wzrost czytających w stosunku do poprzednich lat. Książki w 2020 roku zdecydowanie chętniej czytały kobiety. Stosunek czytających kobiet do mężczyzn wynosi odpowiednio 51% do 33%, a co najmniej 7 książek w ciągu roku przeczytało 15% kobiet i 7% mężczyzn. Także wiek miał duże znaczenie. Im młodszy był ankietowany czytelnik, tym większe prawdopodobieństwo, że czyta książki. Z raportu wynika także, że wciąż większą popularnością cieszą się tradycyjne papierowe książki.

Wirus kontra książki

Niewątpliwie bardzo ważnym, jeśli nie najważniejszym czynnikiem mającym wpływ na codzienne życie w 2020 roku była pandemia COVID-19, powodująca zasadnicze zmiany w dotychczasowym funkcjonowaniu praktycznie wszystkich instytucji, w tym szkół i miejsc pracy. Warto jednak zaznaczyć, że nie wszystkich dotknęły one w równym stopniu i w ten sam sposób. Sposób pracy w czasie pandemii jest związany z wykształceniem i typem dotychczas wykonywanych obowiązków zawodowych – w większości przypadków pracy fizycznej nie da się wykonywać zdalnie, z kolei praca z komputerem mogła przejść w tryb zdalny. Trudne doświadczenia 2020 roku pokazały, że nawet część edukacji szkolnej czy akademickiej z technicznego punktu widzenia może – oczywiście nie bez poważnych strat na wielu polach – odbywać się zdalnie. Najmniej czytelników książek jest wśród osób bezrobotnych oraz tych, których tryb pracy nie zmienił się pod wpływem pandemii, najwięcej zaś wśród osób, które pracują zdalnie i mają tyle samo lub więcej obowiązków zawodowych co przed pandemią, przy czym aż co piąta osoba należąca do tej grupy przeczytała co najmniej 7 książek w ciągu roku.

Tokarczuk, Mróz, Twardoch

Co czytaliśmy? Dwoje polskich autorów – Olga Tokarczuk i Remigiusz Mróz – już drugi rok z rzędu otwiera listę najpoczytniejszych autorów, mając najwięcej czytelników. Także Szczepan Twardoch zyskał szerszą publiczność czytelniczą. Badanie z 2020 roku wyraźnie uchwyciło poczytność powieści obyczajowej rozgrywającej się w historycznej scenografii, zwłaszcza w czasie II wojny światowej.