U nas jak we Włoszech lub w Hiszpanii. Jakość życia w Podlaskiem najlepsza w Polsce

Fot: Komisja Europejska

Najlepiej żyje się w regionach oznaczonych na zielono, najgorzej w oznaczonych na czerwono

Jak to jest z tą jakością życia

Regionalny wskaźnik postępu społecznego (ang. skrót SPI) jest stosowany do porównania 272 regionów z 28 krajów UE jako uzupełnienie tradycyjnej miary postępu gospodarczego opartego na Produkcie Krajowym Brutto (PKB), przychodzie i zatrudnieniu. Na podstawie SPI sprawdza się, czy zaspokajane są podstawowe potrzeby mieszkańców, umożliwia się im poprawę jakości życia oraz stwarza warunki pozwalające rozwinąć ich pełen potencjał.

W Unii Europejskiej nadal występuje duże zróżnicowanie poziomów rozwoju społecznego. Najlepiej radzi sobie Skandynawia. 3. pierwsze miejsca rankingu należą odpowiednio do Upper Norrland w Szwecji (region uzyskał 82,33 punktów na 100 możliwych) oraz duńskich Central Jutland i Capital Region. Zestawienie zamyka południowo-wschodnia Bułgaria (tylko 39,72 punktów). Najniższe wyniki mają też 2 inne bułgarskie regiony i 3 rumuńskie.

Co ciekawe, różnice w poziomie postępu społecznego regionów nie pokrywają się z podziałem na nowe i stare państwa członkowskie. W Polsce, Czechach i na Słowacji jest on taki sam jak w Portugalii, Włoszech czy Grecji. Jednocześnie Rumunia i Bułgaria pozostają znacznie w tyle.

Nie tylko kasa

Różnice w wynikach nie zależą wyłącznie od poziomu zamożności mieszkańców. Porównując SPI z PKB, można uzyskać silną i dodatnią zależność pomiędzy oboma wskaźnikami, ale tak nie jest zawsze.

Stolice (np. Praga, Bruksela, Luksemburg czy Londyn) mają względnie niski poziom SPI w stosunku do PKB na mieszkańca. Inne regiony osiągają wyższe wyniki niż wskazywałoby ich PKB. Jest tak właśnie w Podlaskiem, ale też w Kornwalii czy w Walii Zachodniej.

W Polsce średnio

Spośród 272 przebadanych regionów, polskie województwa znajdują się na średnim poziomie rozwoju społecznego. Najwyżej, bo odpowiednio na 193. i 194. miejscu, są woj. pomorskie (60,52 punkty) i podlaskie (60,44 punkty). Podobny poziom osiągnęły m.in. francuska Korsyka, grecka Kreta, hiszpańska Andaluzja czy włoska Umbria, jak również kilka regionów czeskich i słowackich.

Najniżej w rankingu, spośród polskich regionów, jest woj. śląskie, które z 53,79 punktami znalazło się na 250. pozycji.

Najlepiej w Podlaskiem

Choć Podlaskie nie jest zamożne - ma jeden z najniższych w Unii Europejskiej PKB (254. miejsce na 272) - żyje się tu nieźle. Osiągnięcie przez nie wskaźnika rozwoju społecznego na poziomie ponad 60 punktów oceniane jest już zielonym światłem. Według badania SPI, w naszym województwie żyje się nie tylko najlepiej w Polsce, ale też lepiej niż np. we wszystkich regionach północnych i południowych Włoch (a podobnie jak w regionach środkowych) i lepiej niż w całej Grecji czy w południowej Portugalii.

Najlepsze oceny - zielone - woj. podlaskie osiągnęło dla 18 z 50 wskaźników, które wpływają na jakość życia. Dotyczą one przede wszystkim zdrowia (długo żyjemy, rzadko umieramy na choroby serca), jakości środowiska (jest tu czyste powietrze) i wolności osobistych. Ponadto szczególnie wysoko oceniono szkolnictwo wyższe, jakość wody, bezpieczeństwo nocą i stosunek do osób z niepełnosprawnością.

Czerwone światło Podlaskie otrzymało dla 7 wskaźników. Są to koszty mieszkań, śmiertelność na drogach, ogólny stan zdrowia, zaufanie do systemu prawnego i przede wszystkim zwracająca uwagę nietolerancja dla mniejszości, imigrantów i homoseksualistów.

Połowa, czyli 25 pozostałych wskaźników badania, zostało ocenione jako "neutralne".


WSKAŹNIK POSTĘPU SPOŁECZNEGO DLA WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO

Indeks SPI EU 2016 powstał poprzez analizę 50 wskaźników, w 3 kluczowych wymiarach i 12 obszarach tematycznych.

Oznaczenie wskaźników:
zielony - dobrze (powyżej oczekiwań),
żółty - przeciętnie (neutralne),
czerwony - źle (poniżej oczekiwań).

1. PODSTAWOWE POTRZEBY CZŁOWIEKA (240. miejsce w rankingu)

A. żywność i podstawowa opieka zdrowotna (238. miejsce w rankingu)
- śmiertelność przed 65. rokiem życia
- śmiertelność niemowląt
- niezaspokojone potrzeby medyczne
- niedostatek żywności

B. woda i warunki sanitarne (230. miejsce w rankingu)
- jakość wody
- brak toalet w mieszkaniach
- kanalizacja
- oczyszczalnie ścieków

C. bezpieczne schronienie ("dach nad głową") (257. miejsce w rankingu)
- koszty mieszkania
- satysfakcja z mieszkania
- przeludnienie
- ogrzewanie

D. bezpieczeństwo osobiste (194. miejsce w rankingu)
- liczba zabójstw
- bezpieczeństwo nocą
- śmierć w wypadkach drogowych

2. FUNDAMENTY DOBROBYTU (149. miejsce w rankingu)

A. dostęp do podstawowej wiedzy i edukacji (61. miejsce w rankingu)
- rekrutacja do szkół ponadgimnazjalnych
- ukończenie tylko gimnazjum
- przedwczesne zakończenie nauki

B. dostęp do informacji i środków komunikacji (226. miejsce w rankingu)
- internet w domu
- szerokopasmowy internet w domu
- komunikacja przez internet z władzami publicznymi

C. zdrowie i dobre samopoczucie (216. miejsce w rankingu)
- długość życia
- ogólny stan zdrowia
- przedwczesna śmierć na raka
- przedwczesna śmierć na choroby serca
- stomatologia
- zadowolenie z jakości powietrza

D. Jakość środowiska (52. miejsce w rankingu)
- zanieczyszczenie powietrza pyłem pm10
- zanieczyszczenie powietrza pyłem pm2,5
- zanieczyszczenie powietrza
- brud
- obszary chronione Natura 2000

3. MOŻLIWOŚCI LUDZI (179. miejsce w rankingu)

A. Prawa osobiste (52. miejsce w rankingu)
- zaufanie do systemu politycznego
- zaufanie do systemu prawnego
- zaufanie do policji
- jakość usług państwowych

B. Wolność wyboru oraz osobista (131. miejsce w rankingu)
- wolność wyborów życiowych
- nastolatki w ciąży
- młodzi ludzie bez wykształcenia i zatrudnienia
- korupcja

C. Tolerancja i wykluczenie społeczne (225. miejsce w rankingu)
- bezstronność usług państwowych
- tolerancja dla imigrantów
- tolerancja dla mniejszości
- postawy wobec niepełnosprawnych
- tolerancja dla homoseksualistów
- różnice między płciami
- bezpieczeństwo w społeczeństwie

D. Dostęp do szkolnictwa wyższego (138. miejsce w rankingu)
- osiągnięcia w szkolnictwie wyższym
- rekrutacja na studia wyższe
- kształcenie ustawiczne

SPI EU 2016 przygotowano m.in. na podstawie danych ilościowych (np. Eurostat), jak i jakościowych (np. Gallup).

Zdjęcie na stronie głównej: fot. UMB