Białystok w "Innym wymiarze". Spacery po historii

Fot: materiały organizatora

Archiwalne zdjęcie sądu przy ul. Mickiewicza

Pierwszy ze spacerów będzie podróżą bardziej sentymentalną, zagłębianiem się w historię i w miejsca dziś już w wielu przypadkach nieistniejące. Podczas drugiego poszczególnych miejsc będzie można "dotknąć". Na szlak architektury modernistycznej - trzymając w dłoniach katalog "Innego wymiaru" - śmiało będzie można też ruszyć już po festiwalu. By odkrywać go po raz drugi, trzeci, za każdym razem wypatrując kolejnych szczegółów.

Kobiety Białegostoku...
Placyda Bukowska z domu Siedlecka - artystka plastyk, współautorka witraży w kościele św. Rocha i płaskorzeźb w kościele na Dojlidach. Salomea Deszner - aktorka, śpiewaczka operowa, początki jej kariery związane były z teatrem białostockim utrzymywanym przez Branickich. Irena Białówna - do Białegostoku trafiła w 1927 roku po ukończeniu nauk medycznych na studiach w Woroneżu i Warszawie. Małka Blochowa - pierwsza kobieta na Białostocczyźnie, która prowadziła największą fabrykę w regionie. Rena Szumowicz - zaczynała na deskach w białostockim Teatrze Popularnym. Wreszcie Sonia Nejman, znana szerzej jako Nora Ney. Sześć kobiet, których życie, praca lub kariera wiążą się z Białymstokiem. Podczas sobotniego spaceru nadarzy się okazja, by poznać je lepiej niż tylko z suchych informacji z encyklopedii.
To właśnie o nich - artystkach, aktorkach, fabrykantkach, lekarkach chcą mówić organizatorzy "Innego wymiaru" oraz przewodnicy po szlaku - ludzie historii i kultury: Joanna Tomalska, Jolanta Szczygieł-Rogowska, Anna Łuszyńska i Wojciech Bokłago. O osobach dziś często zapomnianych - jak Małka Blochowa, albo kojarzonych wyłącznie za sprawą nazwy ulicy - jak Irena Białówna. A czasami po prostu nie kojarzonych powszechnie z Białymstokiem - jak Nora Ney, której kariera rozpoczęła się po wyjeździe z miasta.

...i białostocki modernizm
Spacer "Białostocki modernizm" z kolei będzie wędrówką po mieście lat 20. i 30. XX wieku. Mieście, które rozkwitało już nie w guberni grodzieńskiej, ale jako stolica województwa niepodległej, międzywojennej Polski. Właśnie z tego okresu pochodzą okazałe gmachy: dawny Teatr Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego (dziś lepiej znany jako Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki), Izba Skarbowa (dziś zajmowana przez wojewodę) i Sąd Okręgowy przy Mickiewicza czy Łaźnia Miejska na Bojarach. W latach 20. wyrosła też urocza kolonia domów w stylu dworkowym zbudowana dla kadry urzędniczej wzdłuż ulicy Świętojańskiej. Jeszcze inny ważny obiekt z tego okresu to znany na całym świecie kościół św. Rocha. Kolejny punkt na szlaku to Planty, które do dziś pozostają ulubionym miejscem spacerów białostoczan.
Na modernistycznym szlaku, po którym oprowadzać będzie Sebastian Wicher, autor monografii architekta Stanisława Bukowskiego, pracownik biura kultury i ochrony zabytków w urzędzie miejskim - nie zabraknie miejsc mniej znanych. Choćby domów doktora Stanisława Bełdowskiego, domu, w którym mieszkał architekt Rudolf Macura, pierwszego bloku w mieście lub przedwojennej willi prezydenta Seweryna Nowakowskiego.

Spacer szlakiem słynnych białostoczanek rozpocznie się w sobotę (1 października) o godz. 13 przy Galerii Sleńdzińskich (ul. Legionowa 2). Natomiast wycieczka "Białostocki modernizm" - w niedzielę (2 października) o godz. 14 przed Muzeum Wojska (ul. Kilińskiego 7).