Aleja rośnie wzdłuż drogi dojazdowej do posesji nr 24 w Posejnelach, której właścicielem był Piotr Szyryński. Mężczyzna zasłynął jako działacz stronnictwa Wincentego Witosa, członek Polskiej Organizacji Wojskowej oraz uczestnik powstania sejneńskiego. W 1917 r. założył Szkołę Polską, następnie w latach 30. XX w. pełnił funkcję Wójta Gminy Berżniki. Podczas okupacji założył komórkę Armii Krajowej, której był aktywnym działaczem. Zginął z rąk Gestapo 18 maja 1944 r. w wyniku śmierci na szubienicy. Aleja powstała w międzywojniu, ówczesnym właścicielem był Piotr Szyryński senior.
- Wiek głównego szkieletu waha się w granicach od 70 do nieco ponad 100 lat. Początkowo jest to szpaler drzew po zachodniej stronie drogi, która przeobraża się w aleję. Dwa szpalery drzew liściastych tworzą wnętrze krajobrazowe, charakterystyczne dla poprzednich epok. Celem zasadzenia alei było podkreślenie osi kompozycyjnej i widokowej gospodarstwa - przekazuje Joanna Tyszka z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Białymstoku.
Długość alei wynosi około 200 m. W skład wchodzą głównie lipy, ale także klony, dęby czy kasztanowce.
- Aleje stanowią ważny element krajobrazu kulturowego świadczy o tym "Dekret o alejach" wydany w 1841 r. w Prusach. Dokument zakazywał wycinki starych drzew alejowych. Inną postacią ochrony są pomniki przyrody lub wpisy do rejestru zabytków konkretnego województwa - informuje prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków.
Jej zdaniem aleja w Posejnelach posiada wartości historyczne, jako element gospodarstwa państwa Szyryńskich oraz wartości artystyczne, jako forma kompozycji zieleni charakterystycznych dla układów dworsko-folwarcznych oraz zespołów dworsko-parkowych.
- Zmierzamy ku wpisaniu alei do rejestru zabytków. Postępowanie w tej sprawie zakończy się za kilka tygodni – dodaje prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz.
Posejnele to wieś położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Giby. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
malwina.witkowska@bialystokonline.pl
