Marsz, ale nie tylko. Uczczą żołnierzy wyklętych

Zbigniew Rećko „Trzynastka” (po lewej) w trakcie szkolenia

W Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski oraz wicemarszałek województwa Marek Olbryś oddadzą część bojownikom podziemia niepodległościowego w miejscach pamięci. Od godz. 9.00 będą składać kwiaty: na Cmentarzu Wojskowym przy kwaterze żołnierzy wyklętych, przy pomniku Danuty Siedzikówny "Inki" oraz przy tablicach pamiątkowych: przy kinie TON; poświęconej twórcom rządu i Wojska Polskiego przy ul. Liniarskiego oraz upamiętniającej miejsce przesłuchań i kaźni Żołnierzy Polski Podziemnej na budynku Sądu Apelacyjnego przy ul. Mickiewicza. W południe przy Pomniku "Inki", odbędą się zaś miejskie uroczystości z udziałem zastępcy prezydenta Białegostoku Rafała Rudnickiego.

O godz. 17:00 w białostockiej katedrze odbędzie się msza św. za dusze żołnierzy niezłomnych. Natomiast na godz. 18:00 planowany jest coroczny Białostocki Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Wyruszy on z placu przed kinem TON, następnie przejdzie ulicami: Kilińskiego, Mickiewicza, Świętojańską i 11 listopada. Zakończy się na Cmentarzu Wojskowym.

Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych organizują też IPN, Urząd Gminy Juchnowiec Kościelny i Stowarzyszenie Olmonty. Rozpoczną się o godz. 13.00 przy pomniku w Olmontach. Na 14.00 w ośrodku kultury w Juchnowcu Kościelnym planowany jest zaś pokaż filmu poświęconego żołnierzom wyklętym.

W ramach obchodów białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej zaprasza na prelekcję Pawła Niziołka poświęconą Zbigniewowi Rećce ps. "Trzynastka". Początek o godz. 16:00 w Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnym Archidiecezji Białostockiej przy ul. Kościelnej 1A.

Podporucznik Zbigniew Rećko jest białostockim patronem roku 2023. Jego imię nosi jedna z ulic na osiedlu Bagnówka.

Zbigniew Rećko urodził się 7 marca 1923 r. w Białymstoku, mieszkał na rogu ulic Drewnianej i Bednarskiej. W czasie II wojny światowej został wywieziony na przymusowe roboty w głąb III Rzeszy. Udało mu się uciec i powrócić do rodzinnego miasta. Zaraz zaczął działać w ruchu oporu. Został zaprzysiężony na wywiadowcę Bojowej Organizacji "Wschód". Wielokrotnie podejmował ogromne ryzyko, np. uczestniczył w kradzieży broni z niemieckiego składu uzbrojenia, był tłumaczem i wartownikiem w siedzibie Gestapo (na obecnej ul. Sienkiewicza) skąd dostarczał materiałów z przesłuchań więźniów. Działał w strukturach Armii Krajowej: w Kedywie Okręgu AK Białystok i Obwodzie AK Zambrów. Doświadczył zarówno walki z niemieckim, jak i sowieckim okupantem.

Został zatrzymany 21 stycznia 1945 r. przez NKWD-UB. Ranny w klatkę piersiową, osadzony w więzieniu w Białymstoku. W maju 1945 r. zbiegł w zbiorowej ucieczce więźniów, niedługo potem został mianowany adiutantem komendanta Okręgu Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" Białystok podpułkownika Mariana Świtalskiego "Sulimy".

Zginął w walce z plutonem operacyjnym Milicji Obywatelskiej w okolicach Wysokiego Mazowiecka 10 października 1946 r.