Miliony dla Politechniki Białostockiej. Na co będą przeznaczone pieniądze?

Fot: D. Piekut/PB

Pracownicy Politechniki Białostockiej z Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku będą realizować projekt pt. „Ocena selekcyjna, chemotaksonomiczna i genetyczna jodły pospolitej (Abies alba Mill.) w drzewostanach nieznanego pochodzenia oraz na rodowej plantacji zachowawczej z rezerwatu „Tisovik” w celu stworzenia bazy nasiennej dla Puszczy Białowieskiej”. Dostali na ten cel 1,7 mln zł dofinansowania.

Podczas badań naukowcy przeprowadzą badania fenotypowe, chemotaksonomiczne i genetyczne jodły pospolitej w Puszczy Białowieskiej. Z powodu zmian klimatycznych w trakcie Małej Epoki Lodowcowej Puszcza straciła na tym terenie warunki odpowiednie do naturalnego rozwoju. Wpływ na zmniejszenie populacji miał też wypierający jodłę świerk pospolity. Obecnie zauważalne jest wycofywanie świerka z lasów. Badacze są zdania, że jodła pospolita ma znów szansę na sukces.

"Na terenie Puszczy (po stronie białoruskiej) zostało jedyne w tym obszarze stanowisko autochtonicznej jodły, które stanowi unikalną pozostałość pierwotnych ekosystemów. Dzięki inicjatywie profesora Adolfa Korczyka w końcu ubiegłego stulecia udało się stworzyć plantacją zachowawczą autochtonicznej jodły w polskiej części Puszczy (Nadleśnictwo Hajnówka). Obecnie jest to jeden z podstawowych obiektów badawczych niniejszego projektu, służący do pozyskiwania zrazów przy tworzeniu szczepów" - czytamy na stronie największej uczeni technicznej w regionie.

Wyselekcjonowane okazy zostaną skrzyżowane

Realizacja tego projektu pozwoli na utworzenie plantacji nasiennej jodły. Utworzony zostanie bank najcenniejszych genetycznie nasion, co umożliwi ocalenie jej zasobów. Naukowcy z Politechniki Białostockiej wyselekcjonują okazy ich zdaniem najlepsze jakościowo, na podstawie wysokości i grubości pnia, kształtu i długości korony, gęstości drewna. Później przeprowadzą badania genetyczne i wyselekcjonowane okazy jodły skrzyżują na platnajcji jesiennej.

– Celem projektu jest stworzenie plantacji nasiennej jodły, co zagwarantuje zachowanie puli genowej autochtonicznej jodły pospolitej i pozwoli na utworzenie unikalnej bazy nasiennej niezbędnej w efektywnej hodowli lasu – wyjaśnia profesor Marozau z Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku Politechniki Białostockiej – Oczywiście na efekty musimy poczekać kilka lat, ale mam nadzieję, że dzięki tej plantacji otrzymamy wysokojakościowe nasiona jodły pospolitej na potrzeby Lasów Państwowych. Przy czym chodzi nie tylko o Puszczę Białowieską, ale i inne Nadleśnictwa Polski prowadzące gospodarczą działalność w szerokim zakresie. Dzięki plantacji będziemy mogli spróbować zastąpić w przyszłości te gatunki, które zanikają w ekosystemach leśnych, jak na przykład świerk.

Projekt realizowany jest od maja 2023 i będzie prowadzony przez okres 36 miesięcy. Obecnie trwają poszukiwania terenu do założenia plantacji oraz prace szkółkarskie, polegające głównie na hodowli podkładek do szczepień i produkowaniu materiału sadzeniowego.