"Wszystko co oddycha" - wystawa fotografii Michała Jelińskiego

„Wszystko co oddycha” - wystawa fotografii Michała Jelińskiego.

Wernisaż i spotkanie z Autorem: 11 kwietnia 2014, godz. 17.00, sala konferencyjna Muzeum BPN

Wystawa jest podsumowaniem projektu realizowanego przez artystę w Puszczy Białowieskiej w latach 2009-2012. Prezentacja obejmie około pięćdziesiąt czarno-białych fotografii krajobrazu oraz film dokumentalny będący zapisem procesu twórczego.

Michał Jeliński prowadzi Pracownię Krajobrazu w Warszawskiej Szkole Fotografii. Organizuje również plenery fotograficzne poświęcone fotografii pejzażowej w Polsce i na świecie, m.in. w Puszczy Białowieskiej, Górach Izerskich, nad Biebrzą, na Krymie, Islandii, w Turcji.

Wystawa jego prac będzie prezentowana od 11 kwietnia 2014 r. do 17 maja 2014 r. w dniach i godzinach otwarcia Muzeum BPN.
Zapraszamy na spotkanie z Autorem i prezentację filmu dokumentalnego podczas wernisażu: 11 kwietnia 2014 r., godz. 17:00, w sali konferencyjnej Muzeum BPN.
Informacji udziela: Ewa Moroz-Keczyńska (kustosz muzeum): culture@bpn.com.pl, tel. 85 682 97 11

O autorze:

Prezentowany cykl prac jest zaledwie wycinkiem dorobku Michała Jelińskiego, jednak bardzo dobrze ukazuje szczególne podejście artysty do krajobrazu. Seria fotografii wpisuje się również w kontekst Podlasia i jednego z jego największych skarbów – Puszczy Białowieskiej, należącej do najstarszych lasów Europy o unikalnych wartościach historycznych i przyrodniczych. Zainteresowanie Michała Jelińskiego fotografią wynika z jego fascynacji naturą i krajobrazem. Twórca urodzony w 1973 roku jest absolwentem Wydziału Leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Początkowo zajmował się głównie fotografią przyrodniczą. Potem, dzięki studiom fotografii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi i promotorowi Marianowi Schmidtowi, u którego zrealizował dyplom, odkrył fotografię ekspresyjną i prace Minora White′a oraz Paula Caponigro. Prace obu artystów, o czym Jeliński mówi otwarcie, stały się dla niego inspiracją i ważnym punktem odniesienia.

Już przy pierwszym oglądzie prac Jelińskiego uderzające jest ich powinowactwo z tradycją fotografii amerykańskiej, na którą artysta się powołuje – z wyraźnie wyodrębnionym nurtem krajobrazowym, reprezentowanym przez wspomnianych już artystów, jak też klasyków amerykańskiej fotografii, takich jak Alfred Stieglitz, Ansel Adams czy Edward Weston. Ważnym aspektem pracy artysty jest posługiwanie się tradycyjną wielkoformatową techniką analogową w Systemie Strefowym, co pozwala mu kontrolować cały proces twórczy i otrzymywać pożądane odcienie szarości na odbitce. Zwrot ku historii w połączeniu ze sposobem pracy artysty można rozpatrywać w kategoriach działania „pod prąd”, szczególnie w obliczu nadprodukcji obrazów cyfrowych, dla których internet jest nieograniczoną przestrzenią publikacji.

Fotografie składające się na cykl „Wszystko co oddycha”, choć związane z określonym miejscem – Puszczą Białowieską, nie kojarzą się jednoznacznie z rodzimym polskim krajobrazem. Mogłyby być wykonane zupełnie gdzie indziej, zdają się zawieszone w jakieś odmiennej przestrzeni. Trudno je więc łączyć z takimi nurtami twórczości artystycznej jak fotografia krajoznawcza czy fotodziennikarstwo, z jakimi mamy do czynienia choćby w czasopiśmie „National Geographic”.

Co sprawia, że fotografie Jelińskiego są prawie nierzeczywiste, odrealnione? Czy powoduje to czerń i biel oraz cała gama wysmakowanych szarości – tak bardzo charakterystyczna dla „ortodoksyjnych”, klasycznych fotografów, którzy wolą wypowiadać się w czarno-białej technice zamiast w kolorze? Czy też wypracowany przez Jelińskiego niecodzienny sposób patrzenia i obrazowania?

Artysta wskazuje na swoje zainteresowanie fotografią ekspresyjną, znamienną dla przywołanych Amerykanów. Wybrane obrazy z Puszczy Białowieskiej są rzeczywiście niezwykle dramatyczne, m.in. za sprawą stosowania silnych kontrastów i eksponowania wyrazistych form i zjawisk naturalnych – drzew, wody, światła – wraz z nieodłącznym aspektem pracy w różnych porach roku. Ekspresyjność obrazów Jelińskiego wydaje się jednak ukryta, na pierwszy plan wysuwa się natomiast ich strona wizualna – starannie wypracowana, począwszy od wyboru fotografowanego obiektu po metodyczne poszukiwanie idealnej kompozycji kadru i momentu naciśnięcia spustu migawki. Co ciekawe, medytacyjny niemalże proces twórczy Jelińskiego uchwycony jest na kolorowym cyfrowym filmie, stanowiącym integralną część wystawy.

Obrazy Jelińskiego, podporządkowane konsekwentnie realizowanej przez artystę konstrukcji widzenia, ukazują naturę jako nieokiełznaną, tajemniczą siłę. Przyroda wymykająca się kontroli człowieka zdaje się jednak tylko pretekstem do ukazania tego, co może wyrażać fotografia – rozumiana jako narzędzie interpretacji, nie zaś obiektywnego rejestrowania rzeczywistości.
Michał Jachuła (kurator wystawy)