Różnego rodzaju sytuację mogą spowodować dłuższą, ale usprawiedliwioną nieobecność pracownika. Może ona być spowodowana np. przedłużającą się chorobą, urlopem macierzyńskim, wychowawczym bądź bezpłatnym.
Pracodawca na czas nieobecności pracownika może na ten okres zatrudnić inną osobę na umowę, która zawierana jest wówczas na ten określony czas. Umowa na zastępstwo jest umową o pracę. Pracownik zobowiązuje się wówczas do świadczenia pracy określonego rodzaju pod kierownictwem pracodawcy, a ten z kolei do wypłaty zatrudnionemu wynagrodzenia.
Umowa o pracę na czas zastępstwa jest zaliczana do umów zawieranych na czas określony. Kodeks pracy nie przewiduje dla takich umów odrębnej nazwy. Kodeks ten wprowadza ograniczenia liczbowe w ich nawiązywaniu.
Takiego ograniczenia nie ma w przypadku umów zawieranych na zastępstwo. Pracodawca może zawierać z pracownikiem nieograniczoną liczbę takich umów, ma w tym zakresie swobodę. Umowy na zastępstwo nieobecnego pracownika można zawierać wielokrotnie.
Na mocy prawa trzecia umowa okresowa na zastępstwo nie przekształci się w umowę na czas nieokreślony.
Umowa na zastępstwo musi zawierać także dodatkowe elementy odróżniające ją od "zwykłej" umowy o pracę. Cechą umowy jest zastąpienie pracownika, więc należy określić tożsamość zastępowanego. Termin rozwiązania umowy można określić odmiennie niż w innych umowach: bezpośrednio przez wskazanie konkretnej daty, pośrednio poprzez podanie zdarzenia powodującego rozwiązanie umowy, np. ostatni dzień urlopu pracownika zastępowanego.
Należy pamiętać, że w przypadku umowy na zastępstwo zniesiona jest ochrona pracownic w ciąży. Umowa na czas określony, umowa na okres próbny (przekraczający 1 miesiąc), umowa na czas wykonywania określonej pracy, które uległyby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, automatycznemu wydłużeniu do dnia porodu. Jeśli pracownica jest zatrudniona na zastępstwo, ochrona taka jej nie przysługuje.
Należy wiedzieć, że kobieta pracująca na zastępstwie ma prawo do urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, jednak tylko do końca trwania umowy o pracę.
radoslaw.malinowski@bialystokonline.pl
