Jest więcej wypadków przy pracy. Ile wynoszą odszkodowania?

Fot: pixabay.com

W 2022 r. ZUS wypłacił 44,2 tys. jednorazowych odszkodowań. W sumie na ten cel przeznaczono 326 mln zł. Dla porównania rok wcześniej wypłacono 3,9 tys. odszkodowań o łącznej wartości 308 mln zł.

- W województwie podlaskim można zaobserwować delikatny spadek, wypłaconych przez ZUS jednorazowych odszkodowań w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. W 2022 roku oddział ZUS w Białymstoku wypłacił 1629 takich świadczeń na kwotę ponad 9 mln zł. Dla porównania w 2021 roku było to 1655 odszkodowań na kwotę 9,7 mln zł - informuje  Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim. - Jeśli chodzi o pierwsze półrocze 2023 roku, to w całym kraju wypłacono 21,6 tys. jednorazowych odszkodowań o łącznej wartości niemal 173,6 mln zł, w regionie 713 odszkodowań o wartości 4,8 mln zł.

Jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u przysługuje osobom, które są objęte ubezpieczeniem wypadkowym, u których doszło do wypadku przy pracy czy choroby zawodowej. Warto wiedzieć, że prawo do takiego odszkodowania mają też członkowie rodziny ubezpieczonego (którzy są do tego uprawnieni), osoby zmarłej wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

- Zdarzają się także wyjątkowe sytuacje, gdzie ZUS wypłaci odszkodowanie osobom, za które nie jest odprowadzana składka wypadkowa. Dotyczy to np. ucznia, które uległo wypadkowi na lekcji wychowania fizycznego. Wypłata odszkodowania zależy jednak od tego, czy z tytułu tego wypadku zostanie orzeczona całkowita niezdolność do pracy. Jeżeli lekarz orzecznik ustali tylko sam uszczerbek na zdrowiu bez całkowitej niezdolności do pracy, to odszkodowania ZUS nie wypłaci. Wypadki w szczególnych okolicznościach dotyczą nie tylko uczniów, ale i na przykład ławnika w sądzie, czy wolontariusza.  To mogą być też wypadki, gdy ratujemy czyjeś życie i zdrowie od grożącego niebezpieczeństwa jak powódź, pożar itp. – wyjaśnia Krystyna Michałek.

W przypadku, gdy stan zdrowia pogorszył się o minimum 10 proc., ubezpieczony może starać się o zwiększenie odszkodowania. 

Ile można dostać za wypadek przy pracy?

To, ile wyniesie jednorazowe odszkodowanie, zależy od tego, jaki ustalono uszczerbek na zdrowiu, osoby, która się o nie ubiega. Ocenia to Lekarz Orzecznik ZUS lub Komisja Lekarska ZUS. Za każdy stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Do marca przyszłego roku jest to 1269 zł. 

Jeśli lekarz stwierdzi, że u danej osoby występuje całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji, wówczas jednorazowe odszkodowanie wynosi 22 212 zł. W przypadku, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, wówczas wypłacona zostanie kwota 114 231 zł. Natomiast jeśli do świadczenia uprawniony jest członek rodziny inny niż małżonek lub dziecko, wtedy odszkodowanie wyniesie 57 115 zł.

Jak dostać jednorazowe odszkodowanie?

Warto wiedzieć, że jednorazowe odszkodowanie nie jest wypłacane z urzędu. W tym celu trzeba złożyć wniosek wraz z zaświadczeniem o stanie zdrowia (druk OL-9) i dokumentacją medyczną ubezpieczony składa do swojego płatnika składek np. pracodawcy, zleceniodawcy. Płatnik składek musi zebrać całą potrzebną dokumentację i przekazać ją do ZUS-u. Następnie lekarz ocenia stopień uszczerbku i ocenia/potwierdza, że ma to związek z wypadkiem.

Decyzja o wypłacie świadczenia (lub odmowę) ubezpieczony dostaje w ciągu 14 dni od momentu, gdy otrzyma orzeczenie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej albo od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. ZUS wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.