Nie ma chłodni, bloków też nie będzie

Fot: Ewelina Sadowska-Dubicka

Tak wyglądała chłodnia Białystok

W październiku biegłego roku spółka AT Piskorz i Wspólnicy wystąpiła do miasta z wnioskiem o ustalenie lokalizacji czterech 4-kondygnacyjnych bloków przy ul. Baranowickiej. Miałoby w nich powstać od 290 do 310 mieszkań.

Pomimo, że plan zagospodarowania przestrzennego nie zezwalał na wybudowanie tam budynków mieszkalnych, inwestor chciał skorzystać z tzw. lex deweloper, które umożliwia obejście niektórych ograniczeń planistycznych. Zgodę musiałaby na to wyrazić rada miasta. Dyskusja w tej sprawie miała odbyć się w czwartek. W ostatniej chwili spółka AT Piskorz i Wspólnicy wycofała jednak z urzędu wniosek ws. budowy bloków.

Historia walki o chłodnię

Plan inwestora zakładał, że bloki powstaną na działce po chłodni Białystok. Sprawa tego obiektu elektryzowała obrońców zabytków w 2012 i 2013 r.

Wtedy budynek chłodni został objęty ochroną w planie zagospodarowania przestrzennego. Co prawda radni nie chcieli tego robić, ale musieli zmienić zdanie, gdyż został wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Plan zagospodarowania zaskarżyli do sądu właściciele obiektu. Argumentowali, że jest on zagrzybiony, jego utrzymanie jest bardzo kosztowne, a dla będącej w złej kondycji finansowej spółki korzystniejsze będzie wyburzenie go i sprzedanie działki. W międzyczasie konserwator zabytków wykreślił go z ewidencji zabytków. Po tym Wojewódzki Sąd Administracyjny przychylił się do postulatu spółki i zadecydował, że plan obejmujący budynek ochroną jest nieważny.

Po decyzji sądu budynek wyburzono a działkę sprzedano.

Walczący o zachowanie obiektu sugerowali uratowanie chłodni i wykorzystanie jej np. na jakąś przestrzeń ekspozycyjną.

Chłodnię zbudowano w latach 50. XX w. w stylu modernistycznym. Elementy takie jak fasada z wyższą częścią centralną i bocznymi niższymi ryzalitami, szare szorstkie tynki podzielone gładkimi lizenami, gzymsami i opaskami, okna (w tym okrągłe bulaje) czy maszt na zwieńczeniu osi fasady należą do form charakterystycznych dla tzw. stylistyki okrętowej, popularnej w latach 30. XX w. i późniejszego tzw. brutalizmu, powstałego w latach 40.