Ponad 230-letnia cerkiew odzyskuje dawny blask

Fot: WUOZ Białystok

W ostatnim czasie zakończono remont stolarki okiennej i drzwiowej, podmurówki oraz szalówek ścian zewnętrznych cerkwi parafialnej pod wezwaniem Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Szczytach-Dzięciołowie (gmina Orla). Zgodnie z pozwoleniem podlaskiej konserwator zabytków, zaplanowano wykonanie następujących robót budowlanych: remont podmurówki, ścian i podwalin zakrystii, szalówek ścian zewnętrznych, remont stolarki okiennej i drzwiowej, remont dachu i schodów zewnętrznych.

- Cerkiew stanowi wartościowy przykład skromnego wariantu barokowej cerkwi o zwartej, jednolitej bryle i ośmiobocznym rzucie. Wraz z elementami otoczenia: wolnostojącej dzwonnicy, muru z bramkami oraz zieleni stanowi cenny akcent krajobrazowo-kulturowy. Wartość architektoniczną powiększa bogate wyposażenie wnętrza: ikonostas, ołtarze, przybory liturgiczne, stanowiące kontekst silnie oddziałujący na wiernych - informuje prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków.

Jak informuje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku, cerkiew wzniesiono w 1785 r. z fundacji Jana Węgierskiego, właściciela wsi. Pierwotnie cerkiew unicka, wielokrotnie odnawiana z niewielkimi zmianami architektonicznymi. Jej gruntowna restauracja odbyła się w 1850 r. W tym czasie odnotowano wzniesienie murowanego przedsionka oraz nowego muru otaczającego cmentarz przy cerkiewny.

Z kolei w dzwonnicy planowane są do wykonania następujące roboty budowlane: remont podmurówki, remont ścian zewnętrznych, stolarki okiennej i okiennic, remont stolarki drzwiowej, remont dachu, renowacja krzyża oraz remont schodów zewnętrznych.

- Dzwonnica to interesujący przykład wieżowej budowli zrębowej, o charakterystycznej, dwukondygnacjowej bryle. Stanowi akcent architektoniczny i nieodzowny element zabytkowego otoczenia cerkwi – dodaje prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz.

Cerkiew parafialna pw. Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela oraz budynek dzwonnicy w Szczytach-Dzięciołowie zostały wpisane do rejestru zabytków województwa podlaskiego w 1951 r.

W 2021 r. Parafia Prawosławna pw. Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Szczytach – Dzięciołowie otrzymała dotację ze środków publicznych, budżetu PWKZ w wysokości 25 tys. zł na remont i malowanie cerkwi parafialnej.