Skarga nadzwyczajna adwokat Magdalena Bielonko - Kierasińska Białystok

Skarga nadzwyczajna da stronom nowe możliwości zaskarżania orzeczeń wydanych w ich sprawach.

Kiedy skarga nadzwyczajna wchodzi w życie?

Ustawa o Sądzie Najwyższym z dnia 8 grudnia 2017 r. wprowadziła nową instytucję w postaci skargi nadzwyczajnej. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, zatem już od 3 kwietnia 2018 roku będzie obowiązywać w polskim systemie prawnym.

Czym jest instytucja skarg nadzwyczajnej?

Jest to nowa instytucja, która nigdy wcześniej nie była znana polskiemu prawodawstwu. Przewiduje możliwość wniesienia skargi od prawomocnego orzeczenia każdego sądu, jeśli rozstrzygnięcie jest krzywdzące dla danej osoby.

Kiedy można wnieść skargę nadzwyczajną
Art. 89 nowej ustawy o Sądzie Najwyższym stanowi, iż od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu wojskowego kończącego postępowanie w sprawie, może być wniesiona skarga, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia praworządności i sprawiedliwości społecznej a przedmiotowe orzeczenie:

1) narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji,

2) w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

3) zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Dodatkowo warunkiem koniecznym od którego uzależniona jest możliwość wniesienia skargi nadzwyczajnej jest niemożność uchylenia lub zmiany danego orzeczenia w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.

Ograniczenia skargi nadzwyczajnej

Już od początku podniesienia pomysłu wprowadzenia tej instytucji środowiska polityków a przede wszystkim prawników wyrażały obawy, że naruszy ona zasadę trwałości orzeczeń sądowych oraz doprowadzi do jej nadużywania i tym samym wydłuży procedurę.

Ustawodawca przewidział więc liczne ograniczenia odnośnie zastosowania skargi nadzwyczajnej.

Po pierwsze przewidziano zamknięty katalog podmiotów, które mają uprawnienie do wniesienia tej skargi. Paragraf 2 art. 89 stanowi iż, skargę nadzwyczajną może wnieść: Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz – w zakresie swojej właściwości – Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Pacjenta, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznik Finansowy i Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zatem obywatel nie ma uprawnienia do tego aby indywidualnie wnieść ową skargę.

Po drugie ustawodawca przewidział termin do którego może zostać wniesiona skarga nadzwyczajna, wynosi on 5 lat od daty wydania prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, a jeżeli od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga nadzwyczajna- termin wynosi rok od dnia ich rozpoznania.

Warto nadmienić, iż przepisy przejściowe przewidują okres 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy o Sądzie Najwyższym, na złożenie skargi nadzwyczajnej od prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po dniu 17 października 1997 r.

Po trzecie przewidziano pewne ograniczenia merytoryczne. Art. 90 § stanowi, iż od tego samego orzeczenia w interesie tej samej strony skarga nadzwyczajna może być wniesiona tylko raz.

Ponadto, nie można oprzeć skargi nadzwyczajnej na zarzutach, które były przedmiotem rozpoznawania skargi kasacyjnej lub kasacji przyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy.

Nie jest dopuszczalne wniesienie skargi nadzwyczajnej od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa, orzekającego unieważnienie małżeństwa albo rozwód, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się takiego orzeczenia zawarła związek małżeński, oraz od postanowienia o przysposobieniu.

Skarga nadzwyczajna nie jest również dopuszczalna w sprawach o wykroczenia i wykroczenia skarbowe.

Uwzględnienie skargi nadzwyczajnej

Sąd Najwyższy w przypadku uwzględnienia skargi nadzwyczajnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i stosownie do wyników rozprawy:
• orzeka co do istoty sprawy
• przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia właściwemu sądowi, w razie potrzeby uchylając także orzeczenie sądu pierwszej instancji
• umarza postępowanie

Oddalenie skargi nadzwyczajnej przez Sąd Najwyższy

Sąd Najwyższy oddala skargę nadzwyczajną, jeżeli stwierdzi brak podstawy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.


Podsumowując, instytucja skargi nadzwyczajnej jest nowym instrumentem prawnym o szerokim zastosowaniu, który służy ochronie praw i wolności obywateli, jednak uprawnienie do jej wniesienia mają tylko wskazane enumeratywnie w ustawie podmioty.

Aby skorzystać z uprawnienia, należy złożyć wniosek do wskazanych podmiotów, aby wystąpiły ze skargą nadzwyczajną do Sądu Najwyższego.


Zapraszam do kontaktu z adwokat Magdaleną Bielonko - Kierasińską celem sporządzenia skargi nadzwyczajnej. Telefon kontaktowy 505 267 252, mail: magda.bielonko@wp.pl.