Aktualności

Przemarsz upamiętniający masową deportację z getta do Treblinki. Będą utrudnienia

2024.02.04 08:27

To była pierwsza masowa deportacja z białostockiego getta do obozu w Treblince. 81. rocznicę uczczą lokalne placówki.

Ku pamięci masowej deportacji

Likwidacja białostockiego getta większości z nas kojarzy się z datą 16 sierpnia 1943 roku i brutalnym stłumieniem powstania w jego obrębie. To niewątpliwie najbardziej krwawa i pociągająca za sobą najwięcej ofiar akcja, jaka rozgrywała się na terenie getta, jednak pierwsze działania mające na celu jego likwidację rozpoczęły się pół roku wcześniej.

W wyniku zawartej przez okupacyjne władze niemieckie umowy z Judenratem (utworzoną przez Niemców radą żydowską w getcie) do obozów zagłady wywiezionych miało być 6300 Żydów, w pierwszej kolejności: bezrobotni, biedota oraz uchodźcy z innych miast.

5 lutego 1943 roku o godzinie 4.00 jednostki żandarmerii, gestapo oraz policji żydowskiej rozpoczęły przeszukiwania terenu getta, wyłapując wytypowanych do wywózki ludzi. W trwającej około tygodnia akcji na miejscu rozstrzelano około tysiąc osób, a do obozu zagłady w Treblince wywieziono kolejnych 12 tysięcy.

"Akcja lutowa" w Białymstoku

W 81. rocznicę tych strasznych wydarzeń w poniedziałek (5 lutego) odbędzie się między innymi "Akcja lutowa", organizowana przez Galerię im. Śleńdzińskich, Białostocki Ośrodek Kultury/Centrum im. Ludwika Zamenhofa i Stowarzyszenie Big Picture.

Uroczyste rozpoczęcie zaplanowano na godzinę 17.30 w centrum miasta, a dokładniej na rogu ulic Sienkiewicza i Jurowieckiej - przy tablicy upamiętniającej jedną z bram getta. Dariusz Szada-Borzyszkowski odczyta wówczas fragmenty pamiętnika Dawida Szpiro, nawiązujące do wydarzeń z 5–6 lutego 1943 r. w Białymstoku, a Dima Maklakov wykona znaną z filmu "Lista Schindlera" pieśń "Ojfn pripietczik".

O godzinie 17.50 rozpocznie się wspólne przejście pod Pomnik Bohaterów Getta przy Placu Tenenbauma, gdzie zostaną zapalone świece. Następnie o godzinie 18.30 uczestnicy przejdą na ulicę Waryńskiego 24a, do synagogi Cytronów, gdzie w trakcie niemieckiej okupacji chronili się białostoccy Żydzi. Będzie można poczęstować się gorącą herbatą. W tym miejscu będzie tematyczny wieczór poetycko-wokalny (Dima Makliakow – gitara i wokal, Dariusz Szada-Borzyszkowski – czytanie wierszy i fragmentów pamiętnika Dawida Szpiro).

Wszystko zakończy się o godzinie 19.10. Chętni będą mogli w niedzielę (11 lutego) o godzinie 17.00 odwiedzić Galerię im. Sleńdzińskich przy ul. Waryńskiego 24A, by obejrzeć monodram "Głos ze środka piekła" oparty na pamiętniku Dawido Szpiro w wykonaniu studenta krakowskiej Akademii Teatralnej Grzegorza Zinkiewicza.

Utrudnienia dla pieszych

W związku z zaplanowanym przemarszem rocznicowym Zarząd Dróg Miejskich w Białymstoku uprzedza, że w godzinach 17.30-18.30 wystąpią ograniczenia w ruchu pieszym na chodnikach położonych wzdłuż ulic (przemarsz chodnikami):

- Jurowieckiej,
- Włókienniczej,
- Ludwika Waryńskiego.