W sierpniu rozegra się jedno z najbardziej widowiskowych zjawisk astronomicznych roku – rój meteorów Perseidów. To coroczne kosmiczne przedstawienie rozpoczyna się, gdy Ziemia przecina orbitę komety Swift–Tuttle, a drobiny pyłu i cząsteczki pozostawione przez to lodowo-pyłowe ciało pędzą w stronę naszej planety z zawrotną prędkością około 59 kilometrów na sekundę. Wchodząc w atmosferę, spalają się, pozostawiając na niebie jasne, a czasem lekko zielonkawe smugi, które w tradycji nazywane są „spadającymi gwiazdami”.
W 2025 roku maksimum roju Perseidów przypadnie w nocy z 12 na 13 sierpnia, a warunki obserwacyjne – przynajmniej częściowo – będą sprzyjające miłośnikom nocnego nieba. Niestety, trzy dni po pełni Księżyc wciąż będzie bardzo jasny, oświetlając około 84% swojej tarczy i towarzysząc nam przez całą noc. Jego blask skutecznie przyćmi słabsze meteory, ale na szczęście najjaśniejsze „spadające gwiazdy” – a wśród Perseidów potrafią się trafić naprawdę imponujące okazy – bez trudu przebiją się przez księżycowe światło.
Perseidy można wypatrywać w naszym regionie od połowy lipca aż do niemal końca sierpnia, jednak to właśnie ta sierpniowa noc zapowiada się najbardziej emocjonująco. W idealnych warunkach na ciemnym, bezksiężycowym niebie można byłoby dostrzec nawet 60–100 meteorów na godzinę. W tym roku liczby mogą być nieco mniejsze, ale widowisko i tak będzie warte uwagi. Najlepszy czas na obserwacje to druga połowa nocy, gdy radiant roju, położony w gwiazdozbiorze Perseusza, wznosi się wysoko ponad horyzont, dając szansę na najpiękniejsze zjawiska.
Podlasie, ze swoimi rozległymi przestrzeniami i mniejszym niż w centralnej Polsce zanieczyszczeniem światłem, oferuje doskonałe warunki do podziwiania tego zjawiska. Wystarczy wyjechać poza granice miast, by znaleźć się w miejscu, gdzie sztuczne oświetlenie nie przytłumi blasku meteorów. Dobrym wyborem będą obrzeża Białegostoku, okolice Supraśla czy tereny nad Narwią, np. w Uhowie, gdzie dodatkowym atutem będzie możliwość zobaczenia odbijających się w tafli wody smug Perseidów. Warto wybrać otwartą przestrzeń z szerokim horyzontem – nie tylko w kierunku północno-wschodnim, bo meteory pojawiają się na całym niebie.
Do obserwacji nie potrzeba specjalistycznego sprzętu – najlepiej sprawdzi się po prostu gołe oko. Lornetki czy teleskopy mają zbyt wąskie pole widzenia, by uchwycić przelot meteorów. Ważna jest natomiast cierpliwość – wzrok potrzebuje kilkunastu minut, by przyzwyczaić się do ciemności, a wtedy szanse na dostrzeżenie nawet tych słabszych zjawisk rosną. Warto też wiedzieć, że Perseidy często zostawiają po sobie tzw. długie ślady – jasne smugi, które mogą utrzymywać się na niebie jeszcze przez kilka sekund po przelocie, dodając całemu spektaklowi nieco magicznego charakteru. Jeśli pogoda dopisze, sierpniowa noc podlaskiego nieba stanie się w tym roku prawdziwą sceną kosmicznego teatru, w którym każdy widz będzie miał najlepsze miejsce w pierwszym rzędzie – wystarczy spojrzeć w górę.
24@bialystokonline.pl
