Biznes

W 2024 r. polscy eksporterzy wysłali za granicę towary o wartości setek miliardów euro, a import do Polski utrzymał się na zbliżonym poziomie. W 2025 r. skala wymiany handlowej pozostaje bardzo wysoka - zarówno po stronie eksportu, jak i importu.

Przy każdej tego typu transakcji stosowane są reguły Incoterms (International Commercial Terms - Międzynarodowe Reguły Handlu). Dowiedz się, w jakim celu się je stosuje, kto jest ustala oraz jak się dzielą.


Czym są reguły Incoterms i jaką pełnią rolę w handlu międzynarodowym?

Incoterms to zestaw międzynarodowych reguł, które precyzują podział obowiązków między sprzedającym a kupującym w transakcjach handlu zagranicznego. Zostały opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC) już w 1936 r. i są cyklicznie aktualizowane.

Ich celem jest jasny podział zasad dot. tego:
- kto za co płaci (transport, ubezpieczenie, odprawę celną, przeładunki),
- w którym momencie przechodzi ryzyko uszkodzenia lub utraty towaru ze sprzedającego na kupującego,
- gdzie następuje „punkt dostawy” - czyli miejsce, w którym sprzedający spełnia swoje obowiązki.

Incoterms nie regulują całej umowy sprzedaży, ale bardzo precyzyjnie opisują podział obowiązków, kosztów i ryzyka między stronami transakcji przy dostawie towaru. Dzięki temu:
- unika się nieporozumień co do tego, czyj był towar, gdy np. uszkodził się w porcie przeładunkowym,
- łatwiej jest negocjować ceny (każdy wie, które koszty wchodzą w cenę towaru),
- uproszczona jest komunikacja między partnerami z różnych systemów prawnych i różnych kultur biznesowych.


Kiedy stosuje się reguły Incoterms?

Reguły Incoterms stosuje się przede wszystkim w profesjonalnym obrocie B2B - między eksporterem i importerem, producentem i dystrybutorem, hurtownią i siecią handlową. To standard w handlu zagranicznym (zarówno poza UE, jak i w UE), ale nie dotyczy typowych zakupów konsumenckich na platformach typu marketplace, gdzie klient prywatny nie negocjuje warunków dostawy.

Najczęściej Incoterms wpisuje się do umów sprzedaży, ofert, potwierdzeń zamówień, np. jako:

FCA Poznań, Incoterms 2020 czy DAP Berlin, Incoterms 2020. Taki zapis w skrócie określa, kto organizuje transport, które koszty logistyczne ponosi każda ze stron i kiedy ryzyko uszkodzenia lub utraty towaru przechodzi ze sprzedającego na kupującego - niezależnie od tego, czy chodzi o pełny kontener, drobnicę drogową czy dostawę „just in time”.

Choć głównym zakresem Incoterms jest dostawa towaru (miejsce i moment jej realizacji, podział kosztów i ryzyka), to wybór konkretnej reguły wpływa też pośrednio na inne elementy relacji stron - m.in. sposób kalkulacji ceny, rozkład odpowiedzialności operacyjnej, a w praktyce często także na konstrukcję płatności czy ocenę momentu wykonania świadczenia. Dlatego Incoterms nie funkcjonują „obok” kontraktu, ale jako jego integralna część, którą zawsze warto odczytywać łącznie z pozostałymi postanowieniami umowy i właściwymi przepisami prawa.


Warunki Incoterms - kto je ustala i jak często się je aktualizuje?

Za tworzenie i aktualizację reguł Incoterms odpowiada Międzynarodowa Izba Handlowa (ICC), która co kilka-kilkanaście lat publikuje ich nową wersję - obecnie obowiązuje edycja Incoterms 2020. Sama lista reguł jest więc z góry zdefiniowana, ale wybór konkretnego warunku do danej transakcji jest już kwestią ustaleń między stronami.

To, na jakich zasadach Incoterms zostanie przetransportowany towar, bezpośrednio determinuje koszty całego łańcucha dostaw. Błąd na tym etapie potrafi „zjeść” marżę na transakcji. Dlatego nie warto ryzykować i przed finalizacją transakcji skonsultować się z ekspertem. Po wsparcie warto zgłosić się do doświadczonej firmy spedycyjnej, która nie tylko doradzi najlepsze rozwiązanie, ale i przejmie negocjacje ze sprzedawcą w Twoim imieniu.


Rodzaje Incoterms 2020

Każda reguła Incoterms 2020 ma formę trzyliterowego skrótu. Poszczególne formuły precyzyjnie określają obowiązki sprzedającego i kupującego w zakresie dostawy, podziału kosztów, ryzyka w transporcie oraz wymaganej dokumentacji.

W Incoterms 2020 mamy dwie główne grupy reguł:

1. Reguły dla wszystkich środków transportu (drogowy, kolejowy, lotniczy, morski, multimodalny):
- EXW - Ex Works
- FCA - Free Carrier
- CPT - Carriage Paid To
- CIP - Carriage and Insurance Paid To
- DAP - Delivered At Place
- DPU - Delivered at Place Unloaded
- DDP - Delivered Duty Paid

2. Reguły wyłącznie dla transportu morskiego i wodnego śródlądowego:
- FAS - Free Alongside Ship
- FOB - Free On Board
- CFR - Cost and Freight
- CIF - Cost, Insurance and Freight

Jeżeli dopiero zaczynasz przygodę z handlem międzynarodowym, dobrym krokiem jest skonsultowanie warunków Incoterms z doświadczonym spedytorem, który pomoże przełożyć zapisy umowy na praktyczny przebieg transportu.

Materiał powstał we współpracy z + PEKO Spedycja.

[ARTYKUŁ SPONSOROWANY]

Białystok sprzedaje mieszkania. Ceny już od 248 tys. zł

Dojlidy Górne na drogowej pułapce. Radny alarmuje, miasto odpowiada

Jarmark, spektakle, koncerty i nie tylko! Zobacz, co wydarzy się w weekend