Ciekawostki

100 lat dzikiej przyrody nad Biebrzą. Historia Czerwonego Bagna

2025.09.23 09:00

Rezerwat Czerwone Bagno obchodzi w tym roku 100-lecie powstania. To miejsce, gdzie łosie, wilki i rysie żyją w naturalnym środowisku, a torfowiska i bagienne lasy zachowały pierwotny charakter. Jubileusz jest też okazją, by przypomnieć wizję profesora Władysława Szafera, inicjatora ochrony tego wyjątkowego terenu.

Rezerwat Czerwone Bagno był jednym z pierwszych terenów objętych ochroną w Polsce. Z okazji okrągłego jubileuszu Biebrzański Park Narodowy (BPN) przypomina o jego wyjątkowej historii i znaczeniu dla przyrody.

– Pragniemy w tym roku podkreślać, że rezerwat Czerwone Bagno był jednym z pierwszych rezerwatów w Polsce – mówi Artur Wiatr, dyrektor Biebrzańskiego Parku Narodowego. – Nasze hasło roku to także symboliczne podziękowanie dla twórcy rezerwatu Czerwone Bagno, Władysława Szafera. Chcemy pokazać wdzięczność Profesorowi za jego zaangażowanie w powstanie naszego rezerwatu, można powiedzieć: tak szybko, bo zaledwie w 7 lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Jestem głęboko przekonany, że dzięki temu mamy dzisiaj nad Biebrzą park narodowy.

Profesor Władysław Szafer (1886–1970) był wybitnym botanikiem, rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego i dyrektorem Ogrodu Botanicznego w Krakowie. Już w 1919 roku zainicjował Państwową Radę Ochrony Przyrody, którą kierował przez trzy dekady. Jego wizyty nad Biebrzą i badania torfowisk Czerwonego Bagna zaowocowały powołaniem rezerwatu w 1925 roku – zaledwie siedem lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Celem rezerwatu była ochrona ostatniej w kraju naturalnej ostoi łosia oraz unikalnych bagiennych lasów i borów.

Dzięki działaniom Szafera powstały także pierwsze polskie parki narodowe: Pieniński i Białowieski (1932), a później Świętokrzyski (1950), Babiogórski i Tatrzański (1954) oraz Ojcowski (1956).

Czerwone Bagno początkowo zajmowało 2179 ha trudno dostępnych bagiennych ostępów. Po II wojnie światowej przetrwało tu tylko kilka osobników łosia, co pozwoliło na odbudowę jego populacji w Polsce. Obecnie obszar ochrony ścisłej „Czerwone Bagno” w ramach Biebrzańskiego Parku Narodowego obejmuje 4191 ha.

To miejsce nie tylko dla łosi. Żyją tu wilki, rysie i liczne gatunki ptaków, m.in. orlik grubodzioby i dzięcioł białogrzbiety. Cenne są także torfowiska – niskie, przejściowe i wysokie oraz rzadkie rośliny, takie jak brzoza niska, rosiczki, gnidosz królewski i skalnica torfowiskowa.

Czerwone Bagno to dowód, że 100 lat ochrony przyrody może uratować gatunki, zachować wyjątkowe siedliska oraz stać się symbolem dzikiej Polski, którą warto chronić.

Tagi