Kultura i Rozrywka

Gombrowicz między piekłem a rajem. „Hulajgęba” powraca na scenę BTL

2025.11.17 13:00

W repertuarze Białostockiego Teatru Lalek (BTL) ponownie pojawiła się „Hulajgęba” Waldemara Śmigasiewicza. To spektakl, w którym bohaterowie mierzą się z absurdami dorosłego świata. Najbliższe pokazy odbędą się już w tym tygodniu.

Gombrowicz w dialogu z Dantem

„Hulajgęba” to teatralna interpretacja jednego z najważniejszych utworów Gombrowicza – „Ferdydurke”, która została wzbogacona o fragmenty „Dzienników”, „Wspomnień Polskich. Wędrówek po Argentynie” oraz „Rozmów z Gombrowiczem”.

Sam tytuł spektaklu pochodzi z rozdziału „Hulajgęba i nowe przyłapanie”. To właśnie tam Gombrowicz w swoim stylu pełnym drwiny, a jednocześnie filozoficznej głębi pokazuje człowieka jako istotę permanentnie „podszytą dzieckiem”. „Forma zawsze wpycha człowieka w Niedojrzałość” – pisał w przedmowie do hiszpańskiego wydania powieści, podkreślając, że styl jednego człowieka nieuchronnie wpływa na styl drugiego.

Wędrówka bohatera przez piekło, czyściec i raj

Waldemar Śmigasiewicz prowadzi widza przez teatralny labirynt skojarzeń, w którym Gombrowiczowe gry z Formą splatają się z Dantejską symboliką. Bohater spektaklu, podobnie jak Dante, próbuje odnaleźć antidotum na chaos świata i zrozumieć mechanizmy, które narzuca mu otoczenie. To podróż przez ludzkie przywary, słabości i natręctwa – raz komiczną, raz gorzką.

Ekscentryczne przygody Bohatera są stale komentowane przez niego samego, co nadaje opowieści lekko ironiczny ton i prowadzi do refleksji nad ludzkimi uwikłaniami w stereotypy oraz społeczne oczekiwania. Twórcy pokazują też, jak krucha jest granica między mądrością a głupotą oraz jak często obie te sfery przenikają się w życiu codziennym.

Gombrowicz wciąż aktualny

Choć „Ferdydurke” ukazała się w 1937 roku, jej przesłanie nie traci znaczenia. Spektakl podkreśla ponadczasowość Gombrowiczowej krytyki Formy, obnażającej mechanizmy społeczne, które trwają mimo upływu dekad i zmieniających się realiów. W wersji scenicznej przygotowanej w Białostockim Teatrze Lalek, zarówno w planie żywym, jak i formy, tekst zyskuje nowe znaczenia i staje się swobodną fantazją o kondycji współczesnego człowieka – jego niepewności, maskach i tęsknocie za autentycznością.

Jak podkreśla reżyser, „Hulajgęba” to przede wszystkim „wędrówka po peryferiach człowieka” – tam, gdzie dojrzewanie miesza się z niedojrzałością, a śmiech z filozoficzną zadumą.

Terminy najbliższych pokazów:

• 21 listopada, godz. 11:00
• 22 listopada, godz. 18:00
• 25 listopada, godz. 11:30