Wykład "Samobójstwa Żydów w obliczu Zagłady: ucieczka, opór, manifestacja wolności?"

Organizatorzy zapraszają na wykład prof. Jacka Leociaka "Samobójstwa Żydów w obliczu Zagłady: ucieczka, opór, manifestacja wolności?".

Wykład towarzyszy wystawie "Byli sąsiadami: ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady".

Jacek Leociak: Osobne miejsce w liczeniu ofiar Holocaustu zajmuje sprawa samobójstw popełnionych przez Żydów w okresie II wojny światowej. Statystyka ofiar Holocaustu, skazana z natury rzeczy na przybliżenia i duży margines błędu, staje niemal bezradna wobec pytania o liczbę tych, którzy wyrok wydany na wszystkich Żydów uprzedzili i sami odebrali sobie życie. Jeśli w takim samobójstwie zobaczymy nie tylko ucieczkę przed cierpieniem i śmiercią, przed torturą i poniżeniem, lecz potraktujemy go także jako manifestację niezgody na Zagładę, jako formę oporu wobec nazistów, wreszcie jako akt męstwa – wtedy w sposób zasadniczy zmieni się też status ofiary.

Chciałbym podjąć próbę spojrzenia na samobójstwa wśród Żydów z getta warszawskiego. Obracać się będziemy w obszarze przypuszczeń czy intuicji, chwytających pewne tendencje lub projektujących możliwy rozwój wypadków na podstawie danych niepełnych, przybliżonych, często nie dających się zweryfikować.

Jacek Leociak – prof. dr hab., kierownik Zakładu Badań nad Literaturą Zagłady w Instytucie Badań Literackich PAN, członek-założyciel Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, redaktor rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Razem z Barbarą Engelking przygotował koncepcję galerii „Zagłada” na wystawie stałej w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Pomysłodawca i współautor scenariusza wystawy czasowej „Tu Muranów” w Muzeum POLIN (czerwiec 2020-marzec 2021).
Opublikował: "Tekst wobec Zagłady. O relacjach z getta warszawskiego" (1997; 2016; 2018). "Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście" (wspólnie z Barbarą Engelking) (2001; 2009; 2013). "Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji" (2009; 2018). "Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów" (2010; 2018). "Spojrzenia na Warszawskie getto" (2011). "Biografie ulic. O żydowskich ulicach Warszawy: od narodzin po Zagładę" (2017). "Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie" (2018, 2021). "Wieczne strapienie. O kłamstwie, historii i Kościele" (2020). "Warszawski Trójkąt Zagłady" (wspólnie z Zofią Waślicką-Żmijewską i Arturem Żmijewskim) (2020). "Zapraszamy do nieba. O nawróconych zbrodniarzach" (2022). Opracował (razem z Martą Janczewską) i wstępem opatrzył "Archiwum Ringelbluma. Antologia", Wrocław 2019, seria „Biblioteka Narodowa”.

Start o godz. 18:00. Wstęp wolny.