Kultura i Rozrywka

Studenci badają granice sztuki. AI w spektaklu „impAKT”

2025.12.23 10:06

Połączenie teatru, ruchu i sztucznej inteligencji zaowocowało unikatowym doświadczeniem artystycznym. Spektakl „impAKT”, stworzony przez Koło Naukowe Forma, Laboratorium AuReLa z Politechniki Białostockiej oraz Akademię Teatralną im. A. Zelwerowicza po raz pierwszy zaprezentowano podczas VIII East Design Days w Białymstoku.

Teatr spotyka sztuczną inteligencję

Projekt artystyczny „impAKT” łączy teatr fizyczny i ruch z technologią sztucznej inteligencji, która w czasie rzeczywistym przetwarza ruch aktorów na unikatowe wizualizacje komputerowe. Twórcy stworzyli interaktywne doświadczenie na styku performansu i technologii, badając granice artystycznej ekspresji w erze cyfrowej.

– Przejrzenie się w cyfrowym lustrze AI i zobaczenie obrazów, które są napędzane rzeczywistym i celowym ruchem aktorów – studentów z Akademii Teatralnej dało efekt i było dla nich ciekawym przeżyciem – mówi Maciej Popławski, specjalista ds. informatyki Wydziałowego Laboratorium Rzeczywistości Rozszerzonej AuReLa na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. – To próba nowej formy artystycznej.

Jak AI przetwarza ruch aktorów

Wcześniej obie uczelnie zawarły porozumienie o współpracy. Studenci chętnie przystąpili do projektu.

– W początkowym etapie myśleliśmy nad koncepcją tego przedstawienia – jak można by było połączyć obraz, jak go wyświetlać, gdzie i jak to umieścić w przestrzeni, jak zarządzać przestrzenią wokół tego spektaklu – opowiada Gabriela Czech, studentka IV roku architektury na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej.

Praca nad spektaklem rozpoczęła się od prostego eksperymentu: studenci stawali przed kamerą, a ruch rejestrowany przez sprzęt przechodził przez model sztucznej inteligencji, który generował obrazy na podstawie tekstowego wpisu, zwanego promptem.

– W pewien sposób oszukiwał sztuczną inteligencję – śmieje się Popławski. – Chodzi o to, że osoba, która się pojawia przetworzona przez tę technologię, ludzka twarz, czasami bardziej przypomina kwiaty czy marmurową rzeźbę.

Doświadczenie studentów

Studentów zachwycił efekt współpracy człowieka z AI.

– Głównym celem naszego projektu było stworzenie unikatowego doświadczenia – mówi Wiktoria Falkowska, studentka trzeciego roku grafiki i członkini Koła Forma. – Badaliśmy oraz poszerzaliśmy granice sztuki, ponieważ połączyliśmy teatr z przestrzenią, ruchem i sztuczną inteligencją, która przetwarzała cały ten ruch rejestrowany przez kamery.

– To jest performance, który się dzieje na żywo – podkreśla Popławski. – Takie przyjrzenie się temu, jak widzi nas sztuczna inteligencja nakierowana konkretnym wpisem tekstowym, ale to, co dzieje się na ekranie i to, jaki jest tego zakres, czy bardziej jesteśmy postacią, kwiatem czy rzeźbą, to już jest decyzja komputera.

Mimo udziału AI, ostateczne decyzje należały do twórców.

– Skupiliśmy się na jednym prompcie i właśnie skomplikowanie tego wpisu i gra aktorów była na tyle ciekawa, że sceny, które oglądaliśmy, zmieniały się bez manualnej zmiany tego, co się wyświetla – relacjonuje Popławski. – Odkryliśmy, że im aktor jest bliżej kamery, im bardziej gra ciałem, tym bardziej w obrazie pojawiają się elementy związane z kwiatami.

Mistrzowie sceny

Nad artystycznym wymiarem współpracy czuwali nauczyciele z Akademii Teatralnej. Reżyserią kierowała dr hab. Bernarda Bielenia, konsultacjami plastycznymi zajmowała się Małgorzata Tarasewicz-Wosik, a choreografią studentów Karolina Garbacik. Koncepcję widowiska opracowali dr inż. arch. Adam Jakimowicz i dr hab. Bernarda Bielenia.

Publiczność w centrum akcji

– Wartością naszego projektu jest możliwość interakcji publiczności z kamerami – podkreśla Falkowska. – Na koniec spektaklu widzowie mogli podejść do kamer, poruszać ręką, ciałem, zbliżyć się, oddalić, a jednocześnie widzieć to wszystko w przestrzeni naszej hali. Nie byli tylko biernymi odbiorcami, ale mogli przyczynić się do powstania tej chwilowej, unikatowej sztuki.

Studenci zgodnie przyznają, że praca nad „impAKT” była dla nich wyjątkowym doświadczeniem.

– Moim zdaniem wszystko wyszło świetnie – podsumowuje Falkowska. – Zabawna była droga, przez którą musieliśmy przejść do ostatecznego pokazu, ponieważ zaczęło się od zupełnie czegoś innego, a skończyło na zupełnie czymś innym. Jednak jestem naprawdę pod dużym wrażeniem i mam nadzieję, że wszyscy nasi widzowie również byli.

Premiera spektaklu odbyła się 20 listopada podczas VIII East Design Days. Studenci planują powtórzyć „impAKT” wiosną 2026 roku.

W spektaklu uczestniczyli studenci z kierunków aktorstwa, reżyserii i technologii: Aleksander Piesiecki, Bartłomiej Kowalski, Dominika Šoškova, Iza Makiel, Julia Żak, Julia Potrykus, Justyna Bożewicz, Łukasz Krasoń, Aleksandra Miętka, Lilianna Kłos, Nina Czaja. Aktywnie w przygotowaniach współtworzyły „impAKT”: Anna Chlebica, Lada Borovska, Lesia Pasichnyk, Ewelina Głowacka, Marta Wieczorkiewicz.