Takich zabytków pozostało niewiele. Synagoga Kaukaska w Krynkach po remoncie

Fot: WUOZ w Białymstoku

Zakończył się remont zewnętrzny dawnej bożnicy w Krynkach. Odbioru prac dokonała prof. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków.

Prace obejmowały remont dachu (m.in. wykonanie nowej więźby dachowej), a także przywrócenie XIX-wiecznej kolorystyki elewacji, poprzedzone wykonaniem prób kolorystycznych. Ozdobny fryz jest teraz bardziej wyeksponowany. Usunięto niepotrzebne tynki z kamiennego fundamentu.

Remont synagogi kaukaskiej w Krynkach kosztował około 360 tys. zł. Prawie 293 tys. to dotacja przyznana na ten cel dotacja z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego.

"Kaukaski" Beth Midrasz powstał około 1850 r. przy skrzyżowaniu ulic Piłsudskiego i Białostockiej, nieopodal rynku. Swoją nazwę zawdzięcza kupcom, którzy sprowadzali dla miejscowych garbarni skóry z Kaukazu. Synagogę wybudowano w stylu klasycystycznym, na rzucie kwadratu. Budynek nie należy do wyjątkowo bogatych, jest otynkowany na biało, kroksztynowe gzymsy koronujące podkreśla łososiowy kolor. Ma prosty czterospadowy dach.

W 1941 r. synagoga została zbeszczeszczona i spalona przez Niemców. W latach 60. podczas robót budowlanych związanych z adaptacją budynku na kino przebudowano wnętrza, usunięto m.in. bimę i zamurowano część okien w babińcach. Dodano też przybudówkę nakrytą płaskim dachem. W tej chwili budynek zajmuje gminny ośrodek kultury. Znajduje się w nim izba pamięci poświęcona kryńskiej społeczności żydowskiej.

Dawna synagoga w Krynkach należy do nielicznie zachowanych budowli tego typu. Mimo zniszczenia spowodowanego ostatnią wojną, zachowała bryłę klasycystyczną.

Krynki mają kilka cennych zabytków świadczących o istnieniu w tym miasteczku znaczącej społeczności żydowskiej. Niestety wydaje się, że nie do końca to wykorzystują. Oprócz synagogi kaukaskiej w mieście zachowała się piękna chasydzka bożnica z dwukolorowej cegły - Jentes Beth Midrasz, ufundowana w XIX w. przez Jentę Wolfson. Po XVIII-wiecznej wielkiej synagodze Beth Ha Kneseth pozostały tylko ruiny w centrum miasteczka. W Krynkach znajduje się również jeden z największych kirkutów w regionie.