Jak podaje Wikipedia: "Prasa kobieca to sektor czasopism o profilu kształtowanym pod kątem potrzeb czytelniczych kobiet i ich sytuacji społecznej. W czasopismach kobiecych oprócz artykułów publicystycznych, reportaży, felietonów, utworów literackich, zamieszczane są rubryki poświęcone sprawom mody, gospodarstwa domowego, problematyce rodziny i wychowania dzieci."
Trochę historii...
Pierwsze pisma przeznaczone wyłącznie dla kobiet pojawiły się pod koniec XVIII wieku w Zachodniej Europie. W Polsce tradycje pism skierowanych do kobiet sięgają XIX wieku. Najpierw pisma miały formę kalendarzyków. W 1820 roku w Warszawie wyszło pierwsze polskie czasopismo dla kobiet "Wanda – Tygodnik Polski Płci Pięknej i Literaturze Poświęcony". W 1827 roku w Krakowie pojawił się "Kurier Krakowski Płci Pięknej i Literaturze Poświęcony", w 1840 roku we Lwowie – "Dziennik Mód Paryskich" i w tym samym roku w zaborze pruskim – "Dziennik Domowy".
Do połowy XIX wieku prasa kobieca ukazywała jedynie rozrywkę. Główne tematy, jakie podejmowano były związane z modą i literaturą romansową, raczej nie pojawiały się w niej treści dydaktyczne czy informacyjne. Autorami artykułów byli zazwyczaj mężczyźni, bowiem kobietom po prostu nie wypadało podejmować tego typu aktywności.
Zmiany, zmiany, zmiany
Rozwój prasy i zmiana tematyki nastąpiła w drugiej połowie XIX wieku, kiedy to zachodziły przemiany gospodarcze, obyczajowe i społeczne. Kobiety zaczęły walczyć o swoje prawa i coraz mniej podporządkowywały się patriarchalnemu systemowi. W Stanach Zjednoczonych i w Europie Zachodniej działalność rozpoczął ruch sufrażystek. Zatem – pojawiły się pisma promujące te idee. Najwięcej uwagi prawom kobiet poświęcały partie socjalistyczne. Kobiety zaczęły domagać się równouprawnienia politycznego, ochrony pracy robotnic, równości płac, zmniejszenia czasu pracy oraz likwidacji pracy w nocy. Partie socjalistyczne szybko dostrzegły potrzebę stworzenia prasy dla kobiet, która obok spraw politycznych omawiałaby też problemy życia codziennego, służąc radą i pomocą. Pierwszą tego typu gazetą była "Robotnica", a następnie "Głos Kobiet". Ważne miejsce w XIX-wiecznej prasie kobiecej zajmowały czasopisma feministyczne. "Przedświt" ukazywał się we Lwowie, innym tytułem z tego zakresu był "Ster", organ polskich sufrażystek.
Najwięcej organizacji kobiecych i ich organów prasowych powstało w okresie dwudziestolecia międzywojennego, gdy w 1918 roku kobiety zyskały prawa wyborcze. Prasa emancypacyjna służyła uświadomieniu kobiet, miała spore zasięgi i docierała do szerokiego grona odbiorców. Początkowo propagowane przez sufrażystki idee były przemycane wśród artykułów literackich i praktycznych. Z czasem zaczęto podejmować trudniejsze tematy, jak problemy zawodowe kobiet, równouprawnienie, etyka małżeńska czy aspekty związane z szeroko pojętą obyczajowością. Zmianom profilowym pism kobiecych towarzyszyły modyfikacje w zakresie języka i formy przekazu.
Najbardziej popularnym i chyba najdłużej wydawanym pismem dla kobiet w Polsce był "Bluszcz". W 1934 r. zaczęto wydawać czasopismo "Moja Przyjaciółka", natomiast od 1927 ukazywała się "Kobieta Współczesna".
Boom na magazyny dla kobiet
Po II wojnie nastąpił prawdziwy boom na magazyny dla kobiet. W latach Polski Ludowej wydawano 48 pism, które można było zaliczyć do prasy kobiecej. Najstarszym takim tytułem wydawanym po II wojnie światowej była "Kobieta i Życie". W latach czterdziestych utworzono też "Przyjaciółkę" i "Świat Mody". Prasa adresowana do kobiet miała głównie informować, kształcić, radzić i pouczać.
Czasy przemiany
W latach 90. po przemianach politycznych, przetasowaniach w wydawnictwach, wiele pism albo przestano wydawać, albo zmieniono ich tytuły. I tak zrodziły się: "Pani", "Twój Styl". Powstała także "Filipinka", "Zwierciadło". Grupy wydawnicze wprowadziły na polski rynek "Marie Claire", bardzo popularna była także "Burda". Wydawcy "Burdy" sięgnęli także po polską edycję pisma "Elle". W tych latach pojawiła się również "Tina", "Claudia".
Od 2001 roku zaczęto wydawać "Galę", a od 2003 pismo "Glamour". Jedynym z niewielu polskich wydawnictw prasowych, które powstało po 1989 roku i podjęło rywalizację z zagranicznym i inwestorami, okazał się koncern Prószyński i S-ka. Na jego ofertę wydawniczą składał się m.in. "Poradnik Domowy".
Rozrywka i brak moralnych dylematów
Skąd tak wysoka popularność pism kobiecych? Prasa kobieca przenosiła czytelniczki w świat marzeń. W zależności od adresatek były to egzotyczne kraje bądź atrakcyjne regiony Polski. Ważne były wzmianki z życia osób publicznych, aktorów, aktorek, znanych osób. Nie preferowano tu określonych opcji politycznych, ale z dużą swadą relacjonowano intymne i towarzyskie życie wszelkich gwiazd telewizyjnych. "Prasa kobieca rehabilitowała tę sferę życia, która była poza polityką i polską martyrologią. Miała być rozrywką, stroniła od tonu mentorskiego, pouczania i wielkich moralnych dylematów" - pisze Tomasz Mielczarek w Roczniku Prasoznawczym.
Treść prasy kobiecej ulegała stopniowej zmianie. Starsze polskie tytuły zawsze były zanurzone w lokalnej rzeczywistości, jednak pisma zagranicznych wydawców miały spore kłopoty w dotarciu do swojego "targetu". W pierwszym okresie działalności pisma te publikowały po prostu tłumaczenia tekstów niemieckich, które opisywały życie w zachodniej Europie i były mało atrakcyjne dla Polek. Niemniej jednak ten wyimaginowany świat spotykał się z żywą reakcją czytelniczek. Prasa kobieca oddziaływała na odbiorczynie głównie poprzez fotografię - tekst stawał się tylko dodatkiem do zdjęcia.
A współcześnie?
W ostatnich latach pojawiły się takie tytuły jak: "Wysokie Obcasy Extra", "Harper Bazaar" (już jest wycofany), "Vogue Polska", "Uroda Życia". Są one stricte kierowane do kobiet, jednak nieraz pojawiają się w nich treści także dla mężczyzn. Dzięki tym magazynom można przenieść się w inny niemal świat. Świat pięknych fotografii, ukazujących modę, podróże, kuchnię. Propagują zdrowy styl życia, dbanie o siebie konkretnymi, polecanymi kosmetykami. Niektóre z nich przedstawiają ciekawych ludzi, o niebanalnym życiu, pojawiają się wywiady, artykuły kulturalne.
Miesięczniki te są pewną namiastką luksusu. Można zatopić się w świat drogich strojów, pięknych modelek i modeli, przeczytać o czyichś sukcesach, przekartkować kolejne zdjęcia z odległych zakątków. Na pewno sięgnięcie po tego typu czasopisma staje się czasem relaksu i poznaniem nieco innej rzeczywistości. Róbmy to jednak z rozsądkiem. Tamten świat niech pozostanie na wielobarwnych stronach magazynu, a my po takiej wyprawie w marzenia – powróćmy do naszej rzeczywistości, takiej zwyczajnej, równie ciekawej.
24@bialystokonline.pl
