Prokuratura o marszu ONR: Ani ksiądz, ani narodowcy nie nawoływali do nienawiści

Fot: Ewelina Sadowska-Dubicka

Prokuratura Okręgowa w Białymstoku poinformowała o finale dochodzenia ws. głośnego w całej Polsce marszu ONR. Na początku podkreśliła, że autorzy dwóch niezależnych od siebie zawiadomień o przestępstwie - Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii "Otwarta Rzeczpospolita" oraz posłanka Joanna Scheuring-Wielgus - złożyli je opierając się wyłącznie na przekazach medialnych. Stowarzyszenie jako datę popełnienia czynu wskazało 20 kwietnia, a jako miejsce popełnienia czynu posłanka wskazała Bazylikę Mniejszą Wniebowstąpienia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku, podczas gdy w tym mieście nie ma świątyni o takiej nazwie.

Kazanie o czasach niewoli egipskiej

"Po dokładnym przeanalizowaniu treści kazania wygłoszonego w rzeczywistości 16 kwietnia 2016 roku w Bazylice Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny przez księdza Jacka Międlara prokuratura stwierdziła, że w zawiadomieniach o przestępstwie posłużono się wyciętymi z kontekstu cytatami" - tłumaczy Marek Czeszkiewicz, prokurator okręgowy w Białymstoku.

Duchowny w kazaniu mówił np. że za tragedią narodu żydowskiego stało "tchórzostwo" i "frajerstwo". Zgromadzeni w kościele działacze ONR, według jego opinii, reprezentują całkowicie odmienną postawę i są gotowi "zrzucić kajdany niewoli". Nawoływał: "zero tolerancji dla żydowskiego tchórzostwa, zero tolerancji dla pasywności, zero tolerancji dla tego, co prowadzi do zniewolenia. A wreszcie zero tolerancji dla ogarniętej nowotworem Polski". Nadrzędnym celem powinno być budowanie "Wielkiej Katolickiej Polski".

Zdaniem prokuratury ks. Jacek Międlar odwoływał się do treści historycznych i Biblii, wskazując negatywne przykłady zachowania przedstawicieli społeczności żydowskiej z czasów niewoli egipskiej, odnosząc je ogólnie do czasów współczesnych i bez piętnowania konkretnych narodowości. Jako pozytywny przykład podał m.in. postawy członków Obozu Narodowo-Radykalnego, którzy zostali zamordowani w czasie II wojny światowej przez Niemców za ratowanie Żydów.

- Tego rodzaju ogólnych wypowiedzi nie można więc odebrać jako wyrazu uprzedzenia do jakiejkolwiek rasy, nacji czy wyznania - uznał Marek Czeszkiewicz.

Nie wszyscy słyszeli o "wiszących syjonistach"

Prokuratura ponadto podała, że oględziny nagrań z manifestacji ONR w Białymstoku nie potwierdziły, że w jej trakcie padały okrzyki "A na drzewach zamiast liści będą wisieć syjoniści". Część świadków zeznała, że słyszała "komuniści", ale nikt nie wskazał, kto je skandował.

W uzasadnieniu decyzji o umorzeniu dochodzenia napisano też, że "nie każde wyrażanie dezaprobaty jest wzywaniem do nienawiści", a "często dochodzi do kolizji interesów między naruszeniem dóbr osobistych, np. w wyniku znieważenia, a konstytucyjnie chronioną wolnością wypowiedzi".

Białostocka prokuratura powołała się na jedno z uzasadnień Sądu Najwyższego, który uniewinnił oskarżonego o nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych poprzez wnoszenie transparentu "Wyzwolimy Polskę od euro-zdrajców, Żydów, masonów i rządowej mafii". Wtedy sądy uznały, że oskarżony jedynie "manifestował swój osobisty pogląd", a nie każde powszechnie nieakceptowane wyrażanie poglądów należy penalizować.