Kultura i Rozrywka

The Midget Gallery - książka artystyczna o rynku sztuki

2009.11.18 00:00

Podczas kolejnego spotkania w Galerii Arsenał w ramach cyklu "Czy sztuka jest potrzebna i dlaczego?" odbyło się spotkanie z Katarzyną Kozyrą i książką, która jest podsumowaniem projektu-galerii.

Wirus na targach sztuki

"The Midget Gallery. A Guide to the Art System and Art Market" to wydawnictwo trudne do zdefiniowania. Nie jest to typowy katalog wystawy, ani typowa publikacja. Najtrafniejszym określeniem jest książka artystyczna. Projekt obnażył bezlitosne i schematyczne prawo rynku sztuki. Okazuje się, że nawet w tej wolnej dziedzinie, nie ma miejsca na niesformatowane wolne działanie. Kozyra niczym wirus pojawiła się w zorganizowanej i zamkniętej przestrzeni targów sztuki. Tam możesz coś kupić, jeśli masz zaproszenie, a te jest dane, jeśli masz pieniądze.

Kozyra testuje z grupą różne sytuacje, bada reakcje na istnienie niezależnej galerii karłów - The Midget Gallery. Okazuje się, że na rynku sztuki prawa artysty do swobodnego działania są bardzo ograniczone. Do takich wniosków m.in. prowadzi podsumowanie projektu, który sam w sobie jest kontestacją handlu sztuką.

Poza rynkiem, poza ceną

Katarzyna Kozyra nie chciała sprzedać dokumentacji projektu do zbiorów białostockiego Arsenału. Zdaniem Moniki Szewczyk, dyrektor galerii jest to praca poza ceną i poza rynkiem sztuki, a artystkę cechuje godna szacunku konsekwencja. W związku z tym, uczestniczenie w podsumowaniu akcji było wyjątkowym i bezcennym doświadczeniem.

Z zebranej dokumentacji powstała książka o rynku sztuki. Wydawnictwo to nietypowy przewodnik po projekcie Katarzyny Kozyry i bogato udokumentowana fotograficznie historia działań The Midget Gallery. Książka składa się z dwóch części. W osobnej oprawie twardej jest The Fabulous Adventures of The Midget Gallery - bajka z komiksowymi ilustracjami Lauriny Paperiny wydana w kieszonkowym formacie. Ponadto, książka zwiera eseje Hanny Wróblewskiej i Pierluigiego Sacco.

Zaskłotować biennale

Projekt zaczął się na Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie w kwietniu 2008 roku. Edycja była mocno związana z rynkiem sztuki i komercyjnymi galeriami. Artystka wpadła na pomysł, że włączy się w wydarzenie, wynajmie w piwnicy mały lokal, by mimo braku zaproszenia zaistnieć między wielkimi galeriami sztuki. Gdy Niemcy się dowiedziały, że w wynajmowanej piwnicy ma siedzieć piątka karłów, nie chcieli się zgodzić. Z braku miejsca The Midget Gallery postanowiła być wszędzie i nigdzie, okupować ulicę, zaskłotować biennale. Karzełki z ekranami na plecach, na których był wyświetlany film "Zimowa opowieść" z 2005 roku, w którym brali udział, chodziły po biennale.

The Midget Gallery była bardzo dobrze przyjęta przez uczestników, traktowana jako naturalna część biennale, do momentu wyproszenia z konferencji poświęconej performensowi. Karły nie należały do żadnej galerii, która się wystawiała na biennale i mimo, że byli obecni na biennale jako artyści, nie mogli robić bezpłatnie happeningu.

-To było niesamowite, ja im serwuję taki fajny performens, testując tą strukturę i okazuje się, że jej nie da się rozsadzić, bo wszystko jest dokładnie zaplanowane. Mieliśmy zaproszenie vipowskie, nikogo nie powinno interesować czy przychodzisz tam coś kupić, pokazać, czy przejść się - opowiadała Katarzyna Kozyra.

Testowania ciąg dalszy

Ta sytuacja zainspirowała artystkę, by spróbować pojawić się na podobnej imprezie przede wszystkim w roli kupującego. Skoro w Berlinie nie można było się promować, bez kupowania sztuki, to mając tą wiedzę trzeba ją przetestować w innym miejscu. Kozyra pojechała z grupą karłów na prestiżowe targi sztuki do Bazylei. Wcześniej zdobyła pieniądze od jednego z kolekcjonerów sztuki, któremu bardzo się spodobał udział w projekcie. Przeznaczył 20 tysięcy dolarów na wybór wyjątkowego dzieła. Tym razem The Midget Gallery bez problemu zaistniała na targach, a poszukiwania dzieła, transakcje z kolekcjonerami i artystami stały się jedną wielką przygodą i niezwykłym doświadczeniem obrotu artystycznym towarem.

Omawiana podczas spotkania książka artystyczna "The Midget Gallery. A Guide to the Art System and Art Market" jest kolejnym etapem projektu Katarzyny Kozyry, która z luzem testuje różne współczesne sytuacje, w których świadomie lub nie znajduje się człowiek.