Biznes

Współpraca ponad granicami. Jak wspierać rozwój regionów przygranicznych?

2025.11.14 12:10

Jak skutecznie wspierać rozwój regionów przygranicznych i przeciwdziałać ich marginalizacji? O tym dyskutowano w Bielsku Podlaskim podczas spotkania w ramach misji rozpoznawczej inicjatywy Catching-up Regions Initiative (CuRI).

Rozmowy odbyły się w czwartek, 13 listopada, a samorząd Województwa Podlaskiego reprezentowali m.in.: marszałek Łukasz Prokorym, wicemarszałek Marek Malinowski, przewodniczący sejmikowej komisji ds. mniejszości narodowych i współpracy gospodarczej Igor Łukaszuk oraz przewodniczący sejmikowej komisji ds. współpracy gospodarczej i samorządowej Stanisław Derehajło.

Oddolna inicjatywa na rzecz rozwoju

Inicjatywa CuRI powstała, by wspierać regiony rozwijające się wolniej, wskazując kluczowe problemy oraz wprowadzając konkretne rozwiązania zwiększające efektywność inwestycji i wspierające lokalne społeczności. Projekty realizowane są wspólnie z mieszkańcami, samorządami, rządem i Unią Europejską, co pozwala lepiej wykorzystać dostępne środki i wzmocnić potencjał lokalny.

Podczas spotkania marszałek Łukasz Prokorym podkreślił znaczenie dialogu i współpracy w ramach polityki spójności UE. „Dzięki takim inicjatywom instrumenty po 2027 roku będą bardziej ukierunkowane na regiony graniczne UE” - powiedział.

Zwrócił uwagę, że zamknięcie granic z Białorusią i Rosją znacząco utrudniło działalność wielu podlaskich firm. „Przede wszystkim doszło do utraty rynków zbytu. Dlatego przedsiębiorcy muszą szukać nowych możliwości – często w bardziej złożonych sektorach, takich jak przemysł zbrojeniowy czy motoryzacyjny. Samorząd wspiera ich m.in. poprzez projekty takie jak Podlaskie Centrum Eksportera, pomagając firmom w promocji na rynkach międzynarodowych” – mówił marszałek.

Marszałek podkreślił również problem wyludniania się gmin przygranicznych, który wymaga nowych mechanizmów wsparcia mieszkańców i inwestycji w rozwój kompetencji lokalnej społeczności. Podobny głos zabrał radny Stanisław Derehajło, wskazując, że kryzys gospodarczy i ograniczenia w handlu zagranicznym powodują odpływ ludności z tych terenów.

Rola ekspertów i lokalnych społeczności

Przedstawicielka Komisji Europejskiej, Angela Martinez Sarasola, zaznaczyła, że CuRI jest inicjatywą oddolną, w której kluczową rolę odgrywają lokalne wspólnoty: „To państwa inicjatywa. My chcemy słuchać i wspierać działania oparte na lokalnym potencjale”.

Z kolei reprezentant Banku Światowego, Grzegorz Wolszczak, przedstawił plany wsparcia doradczego dla samorządów: „Celem jest tworzenie ‘pipeline’u’ projektów inwestycyjnych oraz wymiana doświadczeń z regionami z innych krajów UE, m.in. Finlandii i państw bałtyckich”.

Wicemarszałek Marek Malinowski podkreślił, że dla regionu kluczowe są inwestycje w infrastrukturę, edukację i innowacje: „Dobry transport to fundament gospodarki. Musimy też łączyć świat nauki i biznesu, aby młodzi ludzie chcieli rozwijać się tutaj, w Podlaskiem”.

Natomiast Igor Łukaszuk przypomniał o potrzebie wspierania mniejszości białoruskiej, szczególnie dotkniętej skutkami napiętej sytuacji politycznej za wschodnią granicą.

Kolejne kroki inicjatywy CuRI

Realizacja CuRI przebiega w dwóch etapach:
- Faza rozpoznawcza (ok. 6 miesięcy) – diagnoza potrzeb i potencjału regionu.
- Faza wdrożeniowa (ok. 18 miesięcy) – realizacja konkretnych działań i projektów.

Misja w Bielsku Podlaskim jest pierwszym krokiem w kierunku przygotowania kompleksowego programu wsparcia dla regionów przygranicznych Polski Wschodniej. Wyniki spotkania posłużą do opracowania planów działań wzmacniających odporność gospodarczą i społeczną tych terenów.

W spotkaniu uczestniczyli także m.in.: burmistrz Piotr Wawulski, jego zastępczyni Iwona Kołos, dyrektorzy bielskich przedsiębiorstw oraz przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego.