Festiwal Zebrane. Co może literatura? Zmienić świat i człowieka

Fot: AD

Festiwal Zebrane

Dyskusja pod hasłem "Co może literatura" była częścią niedzielnego (13.10) programu Festiwalu Literackiego Zebrane, który trwa w klubie Zmiana Klimatu.

Polacy nie czytają?

- 40 procent Polaków przeczytało w zeszłym roku jakąkolwiek książkę - prezentował raport Biblioteki Narodowej prowadzący dyskusję Bartosz Kuźniarz, filozof i socjolog z Uniwersytetu w Białymstoku. - Co sądzicie o tych danych? - pytał uczestniczki dyskusji.

Katarzyna Kobylarczyk odpowiadała: - Ja w to nie wierzę.

Z kolei Marta Sapała zastanawiała się: - Może trzeba inaczej postawić pytanie? Oprócz książek jest mnóstwo innych form niosących ze sobą uczucia. To pytanie powinno brzmieć: "Czy Polacy czytają w ogóle?".

- Czy autorki wierzą w siłę literatury? - padło kolejne pytanie.

- Żaden człowiek słowa nie powie, że nie wierzy w to słowo - mówiła Katarzyna Kobylarczyk.

- W jakich nakładach sprzedają się dobre książki reporterskie? - dopytywał dalej Bartosz Kuźniarz.

- To powyżej 10 tys. egzemplarzy - odpowiadała Katarzyna Kobylarczyk.

Marta Sapała przyznała, że słyszała o nakładzie 7 tys. egzemplarzy.

- Dobra książka reporterska nie musi sprzedać się w dużym nakładzie. Znam przykłady książek, które sprzedały się w nakładzie 2-3 tys. egzemplarzy, a miały nominacje do wielu nagród. Książki trafiają też do bibliotek, są wypożyczane. Sprzedaż nie ma w tym przypadku takiego przełożenia - tłumaczyła Sapała.

Zauważyła także, że wiele osób czyta książki na czytnikach.

Bartosz Kuźniarz przywołał słowa Olgi Tokarczuk o tym, że literatura może zmieniać świat. Sam dodawał, że literatura może zmienić życie człowieka. A co w tej kwestii uważają uczestniczki debaty?

- Oczekujemy, że zmiana ma być natychmiastowa. Nie wiemy, kiedy publikacja może wywołać zmianę. Często to jest żmudna praca, do której pojedyncze osoby dokładają swoje głosy - jest zdania Marta Sapała.

Wojna domowa w Hiszpanii i konsumpcjonizm

Katarzyna Kobylarczyk najnowszą książkę poświęciła wojnie domowej w Hiszpanii. 30 października ukaże się jej "Strup. Hiszpania rozdrapuje rany". 80 lat po zakończeniu wojny domowej Hiszpania wciąż nie wie, co zrobić z ciałami ofiar. Musiało minąć ćwierć wieku od śmierci generała Francisco Franco, by rodziny odważyły się szukać swoich zamordowanych bliskich. Szukają ich nadal: w przydrożnych rowach, zasypanych studniach, na polach, w płytkich zbiorowych grobach. W ciągu ostatnich kilkunastu lat hiszpańskie organizacje pozarządowe otwarły 740 anonimowych mogił. Ekshumowały ponad 9 tysięcy ciał cywilów zamordowanych przez nacjonalistów. Nikt tak naprawdę nie wie, ile jeszcze jest takich grobów. Są we wszystkich regionach kraju, kości leżą w nich do dziś.

"Strup" to opowieść o kraju, który w imię przyszłości miał zapomnieć o swoich upiorach, ale mu się to nie udało. O Fausto, który nie godzi się na to, by jego ojciec spoczywał obok swojego mordercy, o Emilio, który chciał tylko odnaleźć dziadka, a przypadkiem wywołał lawinę, i o Josetxo, bratanku Pierwszego, Który Oddał Życie. Katarzyna Kobylarczyk przemierza Hiszpanię szlakiem umarłych, zamordowanych, zaginionych. Męczenników i bohaterów. Ofiar i zbrodniarzy. Rodzin, które chcą szukać, i tych, które nie chcą rozdrapywać starych ran.

Z kolei Marta Sapała jest autorką książki "Mniej. Intymny portret zakupowy Polaków", w której pyta, czy z życia można wyeliminować zakupy. Na taki eksperyment zgodziło się 12 osób, w tym rodzin. Przyglądali się dokładnie temu, co kupują, zastanawiali się, co jest im potrzebne i jak nie marnować jedzenia.

Kto jeszcze będzie gościem Festiwalu Zebrane? Przed nami są spotkania z Ziemowitem Szczerkiem, Michałem Nogasiem i Pawłem Sołtysem. Gośćmi tegorocznej odsłony imprezy byli już m.in. Adam Zagajewski, Katarzyna Surmiak-Domańska, Marek Bieńczyk, Jakub Kornhauser. Na finał zagra grupa Voo Voo. Festiwal Zebrane potrwa do środy (16.10).

Portal BiałystokOnline jest patronem medialnym imprezy.

Program: 10. Festiwal Literacki Zebrane