Prace dyplomowe pod lupą. Czy studenci coraz mniej plagiatują?

Fot: MEiN

JSA to nowoczesne narzędzie, finansowane w całości ze środków Ministra Edukacji i Nauki, które powstało w odpowiedzi na oczekiwania polskiej kadry akademickiej i uporządkowało rynek antyplagiatowy w Polsce. Wcześniej istniało wiele programów, opartych na różnych algorytmach i referencyjnych bazach danych.

Dzięki oddaniu JSA do dyspozycji promotorów w 2019 roku, wszystkie prace inżynierskie, licencjackie, magisterskie i doktorskie są analizowane za pomocą tego samego narzędzia. JSA jest całkowicie bezpłatny. Korzystać z niego mogą promotorzy prac dyplomowych i doktorskich zatrudnieni we wszystkich krajowych uczelniach i instytutach, które mają prawo nadawania tytułów zawodowych i stopni naukowych. Dzięki wprowadzeniu JSA, zapewniono większą niż w latach wcześniejszych porównywalność wyników weryfikacji oryginalności prac dyplomowych pomiędzy wszystkimi ośrodkami z całej Polski.

- Wprowadzenie Jednolitego Systemu Antyplagiatowego okazało się dużym sukcesem. Jeszcze w 2016 r. zaledwie 30-40 proc. prac dyplomowych było analizowanych pod kątem plagiatu. Od 2019 roku takim obowiązkiem objęte są wszystkie prace. System stale jest rozwijany przez ekspertów OPI, którzy pracują nad jego rozbudową i modernizacją - poinformował dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Narzędzie OPI dostępne jest w każdej instytucji w Polsce uprawnionej do nadawania tytułu zawodowego lub stopnia naukowego. Od uruchomienia JSA w styczniu 2019 r. do 1 marca 2023 r. za pomocą systemu przebadano już ponad 1,42 mln prac dyplomowych.

– W samym tylko 2022 r. promotorzy w Polsce przebadali z użyciem JSA ponad 323,9 tys. prac dyplomowych. Z czego liczba prac licencjackich wyniosła 112 954, inżynierskich 57 192, magisterskich 147 928 oraz doktorskich 5892 – mówi dr inż. Marek Kozłowski, kierownik Laboratorium Inżynierii Lingwistycznej w Ośrodku Przetwarzania Informacji. – Średnio na jednego promotora przypada 12 prac dyplomowych. Aż 441 instytucji używało JSA od momentu uruchomienia systemu i ma on już ponad 100 000 użytkowników. Skala projektu jest więc ogromna. System OPI stanowi realne wsparcie dla pracy każdego promotora w Polsce – dodaje kierownik laboratorium OPI.

Źródła referencyjne, z którymi JSA porównuje prace dyplomowe są bardzo rozbudowane. W ich skład wchodzą m.in.: wyszukiwarka BING, NEKST (korpus polskojęzycznych zasobów internetowych liczący ponad 2 mld stron), 10 najpopularniejszych w UE wersji językowych Wikipedii, OpenAccess (publikacje naukowe tzw. Otwartego Dostępu liczące ponad 3 miliony dokumentów), bazy aktów prawnych i orzeczeń oraz baza postępowań awansowych.

Szczególnie cennym źródłem jest Ogólnopolskie Repozytorium Pisemnych Prac Dyplomowych (ORPPD). JSA jako jedyny system antyplagiatowy ma dostęp do tych cennych zasobów. Baza ta prowadzona jest również przez Ośrodek Przetwarzania Informacji na zlecenie MEiN. Powstała ona w listopadzie 2014 roku i zawiera wszystkie prace dyplomowe obronione w Polsce po 30 września 2009 roku. Obecnie baza liczy już prawie 4 miliony prac dyplomowych, a liczba ta stale rośnie.