Uwaga: impreza już się odbyła.
Termin imprezy: 2022-12-08
W związku z minioną 85. rocznicą tak zwanej operacji polskiej NKWD, przeprowadzonej przez Sowietów w latach 1937–1938, w Sokołach na Podlasiu wzniesiono pierwszy w Polsce pomnik ofiar owej zbrodni. Ponadto zaplanowano spotkanie naukowe poświęcone zagadnieniu owego zapomnianego ludobójstwa i eksterminacji naszych rodaków. Mimo że jest to jedna z największych zbrodni ludobójczych XX wieku, w świadomości współczesnych mieszkańców Polski pozostaje praktycznie nieutrwalona. Tymczasem przypominanie i uzmysławianie Polakom stalinowskich zbrodni powinno nieprzerwanie trwać. Fakt, że w Polsce nie było dotąd miejsca upamiętniającego ofiary operacji polskiej NKWD, jest dowodem na to, że istniała taka potrzeba.
Wiedza o zbrodniach wojennych na ludności narodowości polskiej jest niezbędna, zwłaszcza w obliczu ostatnich wydarzeń, gdy spadkobiercy ZSRR po raz kolejny sięgają po wypróbowane metody eksterminacji.
Co istotne, pomnik w Sokołach jest pierwszym monumentem upamiętniającym ofiary operacji polskiej NKWD 1937–1938 – a jego budowa nie doszłaby do skutku bez inicjatywy i wsparcia Premiera Mateusza Morawieckiego i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Harmonogram wydarzenia, 8 grudnia:
10:15 Msza Święta w Bazylice Mniejszej w Sokołach
11:00 Uroczyste odsłonięcie pomnika na placu przy Centrum Kulturalno-Bibliotecznym w Sokołach
12:00 Konferencja „Byliście – jesteśmy. Pamięci ofiar operacji polskiej NKWD 1937-1938”
W spotkaniu naukowym zorganizowanym w dniu odsłonięcia pomnika, wezmą udział Badacze od lat zajmujący się analizą tej zbrodni i czynnie przywracający pamięć o niej w swych publikacjach i wystąpieniach oraz na łamach prasy. Program konferencji: „Byliście – Jesteśmy. Pamięci ofiar operacji polskiej 1937–1938” zawiera następujące wystąpienia:
12:00–12.30 Powitanie Gości
12:30–12:50 Wystąpienie p. Andrzeja Chwaliboga – twórcy pomnika
12:50–13:10 Polacy – pierwszy naród ukarany – prof. Mikołaj Iwanow
13:10–13:30 „Operacja antypolska”, druga największa część ludobójstwa Wielkiego Terroru – administracja zbrodni – dr Tomasz Sommer
13:30–13:50 Edukacyjna ideologizacja Polaków na Białorusi – wychowanie czerwonych Polaków – dr Andrzej Biały
14:30–14:50 Wykonawcy rozkazu nr 00485 – dr Maciej Maciejowski
14:50–15:10 Od autonomii do genocydu – losy Polaków sowieckiej Mińszczyzny. Polski Rejon Narodowościowy (Dzierżyński) i polska autonomia sowiecka w BSRS – geneza i zniszczenie – prof. Zdzisław Julian Winnicki
15:10–15:30 Sowieckie prawo karne czasów Wielkiego Terroru – prof. Piotr Fiedorczyk